scandjvutmpe401

221

Krusensternem. Buffon umieścił jej opis w dopełnieniu swych dzieł (1), pod nazwą mały gatunek zo/co. Bontiusz, który uważał tę małpę na wyspie Jawie, zrobił bardzo niedokładną jej rycinę. Wyobrażenie podane przez Vosmaera, w 1778 r. przez Allamanda (2), tudzież Campera (3), są najdokładniejsze.

Sławna ta małpa zdaje się dorastać trzech lub nawet czterech stóp wysokości; ręce ma tak długie, iż kolan dotykać się niemi może, choćby się zupełnie wyprostowała. Nie ma ogona ani twardych guzów na pośladkach, ani toreb żuchwowych; ciało jćj okryte jest rudo-brunatnym włosem, który ciemniejszy jest na ramionach i na nogach, w tych miejscach także jest gęstszy i dłuższy, równie jak na grzbiecie, rzadszy zaś na brzuchu; wreszcie na twarzy i na uszach mało jest włosów; wcale ich nie masz na nosie, na górnej wardze, ani około oczu, tudzież na dłoni i podeszwach; na tych częściach skóra ma kolor cielisto-miedziany, podobnyż na cycach; a nawet skóra ich bywa błękitnawa na policzkach i na reszcie ciała. Włosy na głowie naprzód się podają; skóra na szyi jest obwisła, miękka, tęcza oczu brunatna, paznogcie czarne. Czoło wydatne, wypukłe, prawie takie jak u Murzynów, a szczególniej na młodych jednotach, u których ta część zawsze jest wydatniejsza jak u starych lub dorosłych .

Uważane jeduoty wszystkie miały wielki brzuch, podobnie jak małpa którą chowano w Londynie; uda i golenie o połowę były krótsze od rąk, a wielki ich palec był krótki, odosobniony; pośladki mało-mięsiste. Te zwierzęta zamiast stać prosto, siedzą zwykle w kuczki, z podniesionerai do góry udami, a posuwają się po ziemi, podobnie jak beznożui kalecy, przy pomocy rąk.

Chód ich jest trudny, powolny; ale za to z wielką łatwością łażą po drzewach i do tego używają więcej rąk aniżeli nóg. Przekonał się Labillardiere, że z natury podobnie jak i człowiek, pływać nie umieją; kiedy tym czasem mają wrodzoną sobie tę umiejętność wszystkie ssące zwierzęta. Szyję mają bardzo krótką, wargi szczupłe, ale przedłużać się mogące; nos przy nasadzie bardzo przy-

(1)    Tom VII, pl. I.

(2)    W hollenderskiej edycyi Buflfma, w tomie XV, lig. XI, itr. 7i.

(3)    Nuturkundige oerhandelingen ouer de orang-outang, tab. IV, an. 1782.