454
zła Cyrce młodzieży, samogwałt, który wyniszcza delikatne ciało wprzód jeszcze nim się to należycie rozwinie, nałóg tem gorszy że bez obcej obejdzie się pomocy w ustroniu i w ciemności, tak, iż go dostrzedz częstokroć nie mogą najtroskliwsi rodzice lub nauczyciele? Dochodząc jego początku starożytni, myśleli że Merkuryjusz litując się nad swym Panem, pałającym miłością dla swój kochanki Echa, nauczył go tój zgubnej sztuki, która potem dostała się między pasterzy. W istocie też jest ona jakby słabóm tylko echem rzeczywistej płciowej roskoszy; lecz oszukując naturę staje się dla niej szkodliwą (1).
Wszakże zdaje się że dawni, bardziój jeszcze jak my, lękając się niebezpiecznych ponęt nierządnic, mniej byli surowi w przestrzeganiu tego występku; (Jalien zdaje się usprawiedliwiać cynickiego Dyo-genesa, że, dla uniknienia kobiet publicznych, oddawał się temu występkowi w swój beczce: wtedy bowiem pozwalano każdemu młodemu mężczyźnie wybierać sobie z pomiędzy niewolnic przyjaciółkę;
Non est flagitium, mihi credc, adolescentulum Scortari.
Tereni Atlelphi, aet I seefi. III.
ARTYKUŁ VII.
Czy rozwiązłość mogła wydać chorobę weneryczną i inne skutki rozpusty.
Pomijając wszystkie badania początku choroby wenerycznej, czy to przyprowadzona ona została z Ameryki, jak pospolicie mniemają, czy też ma być naturalną afrykańskim murzynom, podobnie jak pian Amerykanom, jak to niektórzy utrzymywali, przyznać zawsze wypada, że powstała, ajprzynajmniej rozszerzyła się wszędzie przez naturalne obcowanie z sobą obojga płci. Paracels pierwszy utrzymywał, że źródłem tój choroby jest rozwiązłość, jego zdanie dziś jeszcze niektórzy uczeni wznawiają.
(1) Ipsam crede tibi naturam dicere rerom:
Iatud quod digitia, Pontice, perdis, homo etat,
Martini, epiff. XLII, Iii. IX.