page0183

175

Sebastyjan

Fabijanem papieżem, który nr. 410 lat wprzód tegoż samego dnia poniósł męczeństwo. W początkach V wieku zbudowano w Rzymie kościół nad grobem ś. Sebastyjana. Paweł Dyjakon opowiada, że r. 680 zaraza grasująca w Rzymie ustała, skoro z objawienia boskiego wzniesiono ołtarz na cześć s. Sebastyjana w kościele ś. Piotra w Okowach. Odtąd w całem chrześcijaństwie modlą się do tego świętego jako patrona od powietrza. Grecy święcą pamiątkę ś. Sebastyjana d. 18 Grudnia.—Martyrologium wymienia pod dniem 8 Lutego innego jeszcze ś. Sebastyjana, umęczonego w Armenii mniejszej    L. R-

Sebastyjan (Dom), król Portugalski. 1557—78, pogrobowy syn infanta Jana i Joanny, córki cesarza Karola V, urodź. 15541, był następcą tronu portugalskiego po dziadzie swoim Janie 111. Do czasu jego pełnoletności rządy państwa sprawował jego stryj kardynał Henryk. Sebastyjan jako dziecko okazywał wielkie zdolności do nauk, lecz opiekunka jego Katarzyna Austry-jacka, małżonka Jana 111 a siostra Karola V, zupełnie nieodpowiednio go wychowała. Pobożnym był aż do fanatyzmu, mężnym aż do awanturniczości. Zgodnie ze skłonnościami swojemi w 21 roku życia, z 8 do 900 portugalczykam. odbył wyprawę do Taugeru, w północne wzgórza afrykańskiego wybrzeża. Szczęśliwy skutek tej wyprawy ośmielił go do większych przedsięwzięć, a sposobność ku ten u nastręczyła wojna między Szery fem Mulei—Molochem i jogo synowcem Mulej-Mehmedem, który pierwszemu zapragnął wydrzeć tron. Sebastyjan postanowił popierać sprawę synowca, i pomimo ostrzeżeń 21 Czerwca 1578 roku, popłynął do Afryki. Flota liczyła około 1000 wielkich i małych żagli, i na pokładzie swoim miał 9000 Portugalczyków, 3000 niemców, 700 anglików', i 2370 hiszpanów. Wylądował szczęśliwie pod Azila, a Mulei-Mehemed dał syna swojego na zakładnika. Tymczasem szeryf Marokański zgromadził 100000 wojska. Dnia 3 Sierpnia oba wojska przedzielone tylko rzeką, stanęły na przeciwko siebie. W obozie królewskim brakowało żywności. Nieprzyjaciel zajął był wszystkie wzgórza. Sam nawet Mulej-Mehemed był za odwrotem ku brzegom, gdzie w najgorszym razie flota schronienie zapewniała, ale król nie chciał żadną miarą zmienić postanowienia swojego. Bitwa rozpoczęła się 41 Sierpnia 1578 rJ i wkrótce zamieniła w ogólną walkę. Sebastyjan przełamał pierwszy i drugi szereg nieprzyjacń 1, podczas gdy chory Mulei-Moloch musiał oddalić się z pola bitwy, tak że wojsko jego o niczein nie wiedziało i w lektyce swojej umarł. Zapamiętały król tymczasem wpadł w sam środek nieprzyja-niół, którzy już tył jego wojska zabrali. Prawdopodobnie poległ tu Sebastyjan, ale nikt z jego sprzymierzeńców nie mógł tego poświadczyć, ani też poznano go, ani znaleziono pomiędzy zabitymi. Całe wojsko zginęło na placu boju, albo dostało się do niewoli; Mulej-Mehemed uciekając utonął. W przedsięwzięciu tern zginął kwiat szlachty portugalskiej, kassy wyczerpane były z powodu uzbrojenia floty, królestwo zostało bez bezpośredniego następcy tronu. Parma, dom Braganza i Hiszpanija rościły pretensyje do Portugalii; lecz jej potęga zwyciężyła. Por: Machodo: Memorias para a historia de Portugal yue com-prehendem o governo del rey don S. (4L tomy Lizb. 1736—51.) Z niepewności o śmierci króla to wynikło, że gdy Portugalia przeszła pod władzę Filipa II hiszpańskiego, wystąpiło kilku awanturników, którzy się za Sebastyjana przedstawiali. Jeden mianowicie z pseudo Sebastyjanów grał świetną role. Ten ukazał się w 20 lat po katastrofie najprzód w W¹ enecyi i głosił, że na polu bitwy ukrył się pomiędzy zabitymi i rannymi, i aby nie zakłócać spokojności Portugalii, pozostał wBerberyi. Utrzymywał że żył w Sycylii jako pustelnik. Na-koniec postanowił odkryć swą tajemnicę papieżowi, lecz w drodze rozbójnicy