scandjvutmp1d601

430

tnordexin, w Goa, pewny rodzaj kolki mizerere, a którą leczą przyłożeniem gorącego żelaza do podeszwy, nabrzmiałości worka mosznego, kiły, dyaryje, dyzenteryje. na brzegach Karomandelu, których bywa częstokroć przyczyną zbytkowe używanie owoców i brak transpiracyi; spazmatyczne kolki w Bengalu, w Syjam, krwawy odpływ wątroby na wyspie Jawie, plucie krwią ludzi na odkrytem śpiących powietrzu, mordercza cholera morbus w Batawii, choroba syjamska, nieustanne, tamże pospolite zgniłe gorączki, równie jak na wyspach Formozie, Tymor, Cejlan ; szaleństwo napadające żeglujących pod zwrotnikami, spazmatyczna kolka w Japonii, według Kaempfera, Thiinberga, i t. d. pochodzić mająca od ryżowego piwa, te to choroby i słabości są mniej więcej pospolite w całej południowej Azyi, na wyspach Sundzkicb, Filipińskich i Moluckich około Azyi leżących. W innym zaś porządku panują tara choroby limfatyczne; i tak często się napotyka białą nabrzmiałość we wszystkich zapadłych , bagnistych miejscach. Mnóstwo spostrzega się, na wyspie Cejlan , wodnej puchliny brzusznej, wydęć żywota od wiatrów, nadewszystko w porze dżdżystej. Między Goa a Mozambikiem, prócz symptomatów szkorbutycznych, złe wody sprawiają puchlinę w nogach, wodniste nabrzmiałości mosznego worka, puchlinę tkanki komórkowatej. Wielkie nogi Chingulów, wielu Mala-barczyków, Japończyków w Omer, i innych miejscach wodnistych, choroba nazwana przez Kaempfera perical, jest gatunkiem białej na-brzękłości, wodnej puchliny, która się czasem wyradza w prawdziwą elefantyazyją, gdy się porobią guzy, wrzodzianki i rozpadliny. Jest to taż sama choroba, którą James Hendy, Town , Hillary, napotykuli na wyspach Barbadach. Takich trędowatych widział Dampier na wyspach Mindanao i im przyległych. • Nie widać różnicy między tą chorobą, a tak zwaną courap na wyspach Moluckich, będącą pewnym gatunkiem mlecznych liszajów, lecz to co Hollendrzy nazywają ospą amboitiską, czyli bolączką molucką, a która jest endemiczną chorobą na tych wyspach, ta mówię okazuje się pod postacią gumowatych nabrzęklości, które otwierają się we wrzody i sączą ostrą posokę. Choroba ta nie u-dzieła się przez nieczyste obcowanie. Przypisują ją wilgotnemu powietrzu i złym pokarmom; leczą je merkuryjalnemi środkami i potami. Według Cleyera , elefantyaza na wyspie Jawie i w Chinach , sprawia w dzieciach rodziców tą chorobą dotkniętych, pewny rodzaj krzywicy. Zdarza się także widzieć ślepotę, ropienie oczu, katarakty w różnych okolicach Indyj, w Chinach , Japonii , w Syjam, w Malabarze, i t. d. a to może z przyczyny zimnego powietrza w nocy i ze zwyczaju sypiania na otwartem powietrzu.

Nakoniec wiele nerwowych chorób widzieć się daje nadewszystko w krajach podzwrotnikowych; takiemi są wytężenia czyli powszechne konwulsyje u nowo-narodzonych dzieci a szczególniej gorączka powstająca z otrzymanych ran, zgrzytanie zębami, paraliż; konwulsyje, jako to wielka choroba beriberi, hysteryja, hypokondryja; mnóstwo dolegliwości spazmatycznych, po których następuje wielkie osłabienie, a któ-