129
przemocą obrządek łaciński zaprowadzać, a ruski przytłumiać zaczął, jako też obraz Maryi Panny, łaskami wsławiony, z cerkwi św. Onufrego, 1) czyto gwałtem, czy podstępem zabrał, a biskupstwa łacińskie w Przemyślu i Kijowie zaprowadził (1378), oburzył przeciw sobie naród, wskutek czego rządy powierzonej mu Kusi złożyć, i do swego dziedzicznego kśtwa w Bydgoszczu powrócić musiał. Tymczasem król Ludwik wyprawił się drugi raz na Litwę, a odzyskawszy ziemię bełzką,
Objąwszy Mieczysław tron, został wkrótce z powodu nagannych obyczajów swoich od senatu wzgardzony i od rządów odsądzony. Wkrótce atoli swoją przewrotnością i podejściem tyle dokazał, że po raz trzeci tron na nowo objął. Po rychłej śmierci jego dopiero wezwali Polacy Leszka na tron, co on nieprzyjął, odstępując z powodu rzadkiej przyjaźni ku Goworkowi, takowy Władysławowi Laskonogiemu, synowi pomienionego Mieczysława. Pod ową porę odezwał się także Roman, kśże halicki, z swojemi pre-tensyjami do Polski, które na mocy danych zasiłków wojennych Leszkowi w bitwie nad Mozgawą fundował; a nieetrzymawszy zaraz żądanego zaspokojenia, wkroczył w wielkiej liczbie swego i sprzymierzonych książąt ruskich wojska do Polski, srodze uciemiężając i pustosząc kraj ten. Wszelkie zabiegi Leszka ku załatwieniu tej sprawy były nadaremne, Roman zabierał coraz więcej miast i coraz bardziej w głąb kraju się wdzierał, co zasmuconego Leszka powodowało, pospolite ruszenie narodu zwołać i z takowym drogę najezdnikowi zastąpić. Pod Zawichostem nad Wisłą starły się oba wojska, gdzie też Leszek zupełne zwycięztwo odniósł, Roman zaś życie utracił (1205). Tym zwycięztwem ujął sobie ten łagodny kśźę naród polski tak dalece , ii go jednogłośnie na tron powołano, którego mu też Władysław dobrowolnie ustąpił. Leszek poświęcił się odtąd zupełnie rządom państwa, a przywróciwszy należyty porządek w kraju, wdał się nareszcie w sprawę kśtwa halickiego, które Andrzej król węg. zbrojnie najechał i pod swoje panowanie zajął. Ujmując się więc za Danielem, synem dopiero co poległego Romana, dziedzicem prawnym korony halickiej, wyruszył Leszek z licznym wojskiem na Ruś, a podstąpiwszy aż pod mury Halicza, stoczył tam z Węgrami walną bitwę (1210), w skutek której miedzy nim a Andrzejem taka ugoda stanęła, iż Koloman, królewicz węg., zaślubiając córkę Leszka, Salomeję, objął tron halicki , Daniel kśtwo włodzimirskie, a przemyskie jak dawniej przy Polsce zostało. Po załatwieniu tej sprawy wyruszył Leszek na Pomorze, gdzie poskromiwszy buntujących się tam mieszkańców, wprowadził zakon XX. Dominikanów do kraju,
17
Ten obraz przez Łukasza i. malowany, a przez Helennę, cesarzowę wschodnią, z Jerozolimy do Konstantynopola sprowadzony, był od Bazylego, cesarza greckiego, siostrze Annie za Włod2imirza W. iamąź idąca, w posagu dany. Książęta haliccy chowali go jako osobliwszy klejnot w swoim skarbcu, zkąd tytułem darowizny kicia Leona w ręce XX. Bazylianów przeszedł. Ztąd odebrał go księ Władysław i odesłał go najprzód do Bełza, a potym do Częstochowy, gdzie się dotychczas znajduje.