tpn 1 2214
5201

143

wielce uczonego króla , przeniesione zostało biskupstwo ruskie z Halicza do Lwowa (1370), odkąd też biskupi nieprzerwanie tam mieszkają, pisząc się oraz biskupami halickie-mi i Kamieńca -podolskiego.

Po śmierci Zygmunta Augusta widząc zagraniczni książęta Polskę bez króla, a tym samym sobie zostawioną, zaczęli się o tron jej ubiegać, i tak wystąpiło zaraz kilku kandydalów Ernest, arcyksżę austryacki; Iwan, car moskiewski; Jan, król szwedzki i wielu innych, z których każdy swoim sposobem rozmaitych środków używał, byleby tylko był królem obrany. Zląd też powstały różne stronnictwa w kraju, każde za swoim kandydatem obstające, a z nich i upadek ojczyzny. Nareszcie po wielu sporach został królem polskim obrany

1574.

Henryk Walezeusz, kśżę andegawski, który przez swojego posła niedouwierzenia korzystne przyrzeczenia rzpltej złozyć i zaprzysiądz kazał. Pierwsza ta wolna elekcyja, do której później dopiero stronnictwo arcykścia Ernesta przystąpiło, nie okazała się dla Polski korzystną, albowiem Henryk oczekiwaniu Polaków bynajmniej nie odpowiedział i przyrzeczeń swoich niedotrzymał. Po pięciu miesięcach panowania, dowiedziawszy się o śmierci swojego brata, króla francuzkiego, ujechał tajemnie z Krakowa, dla objęcia tronu po bracie, Karolu IX. Nadaremnie po tej ucieczce naród niemal dwa lata na jego powrót czekał, aż nareszcie długim oczekiwaniem zniecierpliwiony, w pośród ciągłych najazdów tatarskich, bezkrólewie o-głosił i do nowego obioru monarchii przystąpił. Za sprawą Zborowskich został

1576.

Stefan Batory, kśżę siedmiogrodzki, dla tego najwięcej królem obrany, że się szczerze oświadczył, Annę, córkę króla Zygmunta I., którą pełen rozwięzłych obyczajów Henryk Wa-lezy pogardził, poślubić; poczym też prędko w 3000 jazdy z Siedmiogrodu na Ruś przybył i w Sniatynie od senatorów polskich powitany, tam w ich obecności przyjęcie obrządku katolickiego stwierdził. Batory dał w krotce dowody, że jest królem, jakiego właśnie Polska potrzebowała. Posiadał on bowiem odwagę, męztwo i doświadczenia, przymioty, które go najbardziej rycerstwu polskiemu zalecały. Po odbytej korona-cyi i załatwieniu wyprawy na Gdańszczanów, zjechał Batory do Lwowa (1581), gdzie odbywając sądy publiczne, posłów tatarskich pokorę udających przyjmował i z niemi ugodę trwa łego pokoju zawarł. Później z Moskwą o posiadanie Inflant dzielnie się ścierając, wymógł na niej korzystną ugodę (1581), poczym sicz kozacką, która kraje tureckie aż po Bosfor na-