tpn 1 22486201

L. KRZYWICKI.' CHARAKTERYSTYKA FIZYCZNA LUDNOŚCI ZIEM POLSKICH 541

wzrostu, dla Żydów zaś bodaj poniżenie. W każdym razie, dostrzegane różnice co do wzrostu pomiędzy okolicami oddzielnemi, tkwią nie w różnicy dobrobytu, jeno w różnicy składowych pierwiastków rasowych; nawet gdyby wskutek zmienionych warunków wzrost się podniósł, różnice te pozostałyby, jedynie może w innem napięciu.

Uwaga. W toku drukowania pracy niniejszej ukazał się przyczynek J Czekanowskiego: iBeitrSge zur Anthropologie v. Polenn pArch. f. Anthr.n, Neue Folgę, t. X), a w nim obliczenie wzrostu ludności Kongresówki według powiatów Wyprowadzone tam wartości wzrostu średniego za 1. 1890—1898 odpowiadają naszemu punktowi topologicznemu: różnice dla 44 powiatów są niższe lub w paru wypadkach równe jednemu milimetrowi, dla 18 wahają się pomiędzy 1 a 2 mm., dla 9 pomiędzy^ 2 a 3 mm., dla 5 pomiędzy 3 a 4 mm., dla 3 poiniędzy^r 4 a 5 mm.; jedynie obliczenia dla pow. gostyńskiego różnią się poważnie, o 187 mm., co trzeba tłómaczyć olbrzymim procentem w tym powiecie zarówno kategoryi ni-skorosłej, jak i wysokorosłej, — okoliczność, która wobec innych zasad obrachunku dała wyniki tak odmienne.

§ 31. Pozostaje słów parę powiedzieć o ustosunkowaniu budowy ciała. Najszczegółowszemi pod tym względem jak pod każdym innym są poszukiwania Elkinda, ale dokonywane według odmiennych metod nie dają się zestawić z wynikami innych poszukiwań. Z ogółu badań otrzymano wyniki następujące dla mężczyzn (m.) i kobiet (k.) z pośród ludu:

	wyrażone w stosunku				do wzrostu		wzrost
	siąg		tułów		długość nóg		m.	k.
	m.	k.	m.	k.	m.	k.	mm.
Sandomierskie (Ol. II) . .	1066	1042	52-2	5P8	47-8	48-2	1617	1531
Lubelskie włość. (Ol. XVII)	104'7	1048	522	52-4	47-8	47-6	1649	1530
» mieszc.(01.XVII)	1048	103-4	522	52-2	47-8	47-8	1643	1520
Płońskie (R.).......	1066	104 »	52 3	52 9	47*7	47 1	1670	1547
Szczuczyńskie (Ol.) ....	1065	1050	52-3	529	47-7	471	1627	1515
Podlasie (J. T.-H.) ....	—	—	517	51 9	48-3	48-1	1617	1607

Różnic zasadniczych w długości względnej nóg i tułowia pomiędzy mężczyznami a kobietami z ludu nie ma, a te które istnieją, mieszczą się w granicach wahań dostrzeganych wśród tej samej płci