i. Krzywicki: charaktkkysiyka fizyczna ludności ziem polskich
575
Warto zwrócić uwagę, że dziewczęta w tej tablicy ostatniej, tak samo jak w tablicy poprzedniej, nawet gdy zawierają większy procent oczu piwnych a mniejszy błękitnych, częściej są jasnowło-semi niż malcy. Z tern zjawiskiem mieliśmy do czynienia, zestawiając Śląsk z Galicyą: Śląsk, bardziej obfitujący w oczy piwne niż Galicya, jednak liczył większy odsetek włosów jasnych. Dziewczęta więc jak gdyby ciążyły ku typowi śląskiemu (por. § 37),
§ 43. W § 34 c wykazano, że dzielnica środkowa Galicyi wschodniej, obejmująca porzecze Sanu, wyróżnia się nieco większą obfitością pierwiastków typu jasnego, mniejszą zaś ciemnego, od okręgów szkolnych leżących od niej na wschodzie i zachodzie, przyczem wypowiedziano przypuszczenie, że ów dopływ blondynów szedł z północy, wzdłuż Buga. I w Królestwie Dolskiem, o ile godzi się wyciągać takie wnioski z bardzo szczupłego zasobu spostrzeżeń, powiaty nadbużańskie miałyby większy odsetek pierwiastków typu jasnego, niż te, które leżą bliżej Wisły. Różnicę tą dostrzegł O. Kolberg: »Lud, okolicę Chełma i Sawina zamieszkujący, ma po większej części włosy jasne lub kasztanowate, oczy siwe lub niebieskie, mniej daleko okazuje się ciemnookich i ciemnowłosych« (przy czem zaznacza, że cechy te nie są rozmieszczone jednolicie: »w ruskich wsiach ku Bugowi, w Serniawach, Chutczu, Petryłowie, Kulczynie... więcej jest brunetów niż blondynów, w Tarnowie zaś, Świerczow ie, Hańsku prze-ciwnie«). Natomiast wr Lubelskiem, Zamojskiem i części Krasnostawskiego »barwa włosów zarówno często ukazuje brunetów, szatynów-, jak i blondynów, toż oczy bywają tu czarne lub niebieskie, siwe«. Spostrzeżenia, któremi rozporządzamy, istotnie ujawniają taką dążność, acz mocno chwiejną. Otrzymaliśmy dla dorosłych (spostrzeżenia Wł. Olechnowicza nad ludnością gub. lubelskiej dotyczą głównie pasa środkowego, acz zawierają także osoby z innych powiatów):
X < O > |
- o |
X o |
% oczu | ||||
Powiaty |
°/o typu jasnego |
fi sl |
3 bc a) >> = ~ s O QJ ° o |
O 3 u |
c X 3 |
siwych | |
I Nadbużańskie. |
( mężcz. |
4091 |
1919 |
1114 |
251 |
38 38 |
21-21 |
Chełmski (L. K.) . . . |
18-6 | ||||||
( kobiety |
42 63 |
17 83 |
23-25 |
10 85 |
2732 | ||
Radzyński (L. K.) . . . |
mężcz. |
4166 |
25 0 |
250 |
833 |
25 0 |
8-3 |
| mężcz. |
34 0 |
29-53 |
20 45 |
13 63 |
29 5 |
90 | |
Bialski (L. K.) .... |
6 2 | ||||||
( kobiety |
— |
— |
— |
— |
43-7 |