l. Krzywicki: charakterystyka fizyczna ludności ziem polskich 599
Jeszcze jedno: przytoczyliśmy tablicę ostatnią, bynajmniej nie łudząc się, ażeby odtwarzała należycie stosunki, właściwe Galicyi zachodniej. Przypuszczamy raczej, że jak w zakresie wzrostu (§ 9) i barwy (§ 35 b), tak samo i w stosunku do badanych obecnie właściwości istnieją owe smugi, idące wzdłuż dopływów Wisły, oraz inne, prostopadłe do nich. Ale materyał, dotychczas zgromadzony, nie pozwala nawet na stwierdzenie tego przypuszczenia. Pozostaje tylko fakt, że góry są ogniskiem krótkogłowości, oraz że wskaźnik główny jest najniższy w7 powiatach mieleckim i ropczyckim, ale znowu niepodobna rozstrzygnąć, czy ten obszar, w mniejszym stopniu krótkogłowry, zlewa się z obszarem bardziej uposażonym w jasne pierwiastki barwy (§ 35 b). A nadew7szystko oczekuje stwierdzenia niezmierna krótkogłowość powiatów : wielickiego, bocheńskiego, pil-zneńskiego — nawet gdy przypuścimy, że do tej krótkogłowości przyczyniła się niesprawność w7 mierzeniu, pozostaje pytanie, czy swoją drogą Wg nie jest tutaj wyższy niż w górach; w każdym razie te powiaty właśnie przedstawiają i inne odchylenia, a mianowicie odznaczają się wielką obfitością oczu siwych (§ 35 c).
b) Wśród Rusinów różnice pomiędzy mieszkańcami gór a równin przedstawiają się jak następuje (liczby średnie na podstawie obu seryi, oraz poszukiwań I. Koperniekiego nad góralami):
czaszka |
szerokość |
twarz |
Wclr |
iZilil k |
1 | |||||
‘O O |
'O *t» |
potylicy czoła |
-o •W o |
"O 'CO |
W SKr | |||||
Jaj O t- <D tSJ C/i |
o bfi 3 5 |
Ź O |
o Ł-. <D N CO |
O &C 3 |
Wg |
Wpt |
Wcz |
1 L. £ > | ||
mm. |
mm. |
mm. | ||||||||
Górale . |
1543 |
182 8 |
547 4 |
138-8 113-2 |
132 5 |
126-1 |
oo |
75-9 |
619 |
95 439 |
Równiacy |
151 1 |
182-0 |
541-5 |
136 0i 119 8 |
1225 |
1254 |
830 |
74 7 |
65-8 |
102 932 |
A więc różnice pomiędzy góralami a równiakami u Rusinów są równoległe do różnic, jakie istnieją pomiędzy nimi u Polaków, jeno są bardziej napięte: wszystkie wymiary czaszki u górali są większe, a zwłaszcza potylica wyróżnia się szerokością swoją, natomiast czoło jest węższe, twarz zaś przy tej samej długości jest znacznie szerszą. Badania seryi I wykazały, że górale ruscy zachodni, z nad Wisłoki i Ropy, jakoteż wschodni z nad Bystrzycy, górują wielkością wskaźnika głównego nad góralami dzielnicy środkowmj (Stryjskie) — okoliczność, która ma swój rów noznacznik w7 sposobie rozmieszczę-