tpn 1 22486401

l. Krzywicki: charakterystyka fizyczna ludności ziem polskich 643

Rozbieżność jest silną, niekiedy zamaskowaną w tej samej okolicy przez istnienie obok siebie typów bardzo niskorosłych i wysoko-rosłych. I rzecz ciekawa, w Opatowskiem, które odznacza się wzrostem średnim bardzo niskim (a w stopniu słabszym powtarza się to i w Mławskiem), obok niskorosłych brunetów występują wysokorośli, jak na te okolice, błękitnoocy o jaśniejszem zabarwieniu włosów — dowód, że wzrost jest tutaj w znacznym stopniu wynikiem istnienia w nadmiarze określonych typów. Złożoność tę samą wykazuje i rys. II: w obrębie wskaźników 84 — 849 istnieją dwa maxima, zarówno dla mężczyzn, jak i kobiet, a gdyśmy wyznaczali takie maxima dla pojedynczych dzielnic, prawie każda różniła się nieco od innych. Dowód to, że w tych granicach ukazuje się parę typów, może wtórnych, ale względnie ustalonych. Jeden z nich, wysokorosły, ma ognisko dla Wg około 82, zdaje się, jest odmianą blondyna wysokorosłego dłu-gogłowego. Drugi, wahający się około 82—83 (W. S. około 1690), blondyn — bodaj typ lotaryński Collignona, występujący liczniej w Kutnowskiem i w Płońskiem, a może zlewający się z owym krótkogłowcem blondynem, na który zwracaliśmy uwagę w rubryce wskaźników powyżej 84‘9. A nadewszystko plącze się niski krótko-głowiec z chwiejnem zabarwieniem włosów i oczu, wzrostu około 1620 w średnim, z trudno dającem się wyznaczyć ogniskiem dla Wg — gdzieś pomiędzy 80 a 85, a właściwie bliżej 80 niż 85, który zakrawałby na wytwór lub wytwory pokrzyżowania blondyna nisko-rosłego, długogłowego, z typem homo alpinus, gdyby nie to, że wonny wtedy liczniej istnieć produkty jego rozszczepiania się wstecznego na pierwotne składniki, a w tej liczbie i homo alpinus.

Przypatrzmy się szczegółowiej temu składowi.

Na podstawie ogniskowania się wskaźników głównych otrzymujemy wśród wysokurosłych trzy grupy następujące: (patrz str. 644).

A zatem liczby otrzymane są bardzo jednakowe. I jeżeli wyodrębnimy składniki według ogniskowania się typów czoła, otrzymujemy w obrębie wszystkich rozpatrzonych szeregów następujące wartości dla każdej szerokości czoła. A mianowicie: (patrz str. 645).

A zatem typy wysokorosłe w obrębie rozpatrywanych katego-ryi wskaźnika głównego nie są samodzielnymi, ale ciążą albo ku typom, które rozpatrzyliśmy w § 66 (Wg powyżej 85), albo ku długogłowcom. Sprawa jest trudniejsza z grupami niskorosłemi, o wiele liczniejszemi. Są to: (patrz str. 646).

41*