108
psute są tam obyczaje od dzieciństwa. Tak samo było, jak wiadomo, na wyspie Otahity, przezwanej nowożytną Cytereą, pomiędzy wyspami oceanu Spokojnego; lecz od czasu jak angielscy missyjonarze nawrócili jej mieszkańców na religiją chrześcijańską, znikła rozpusta obyczajów, a z nią ustało wielozeństwo, tudzież zabijanie lub porzucanie dzieci.
Osobliwsze są w niektórych krajach prawa i zwyczaje co do powinności małżonków. U większój części azyjatyckich i afrykańskich ludów •wymagają dowodów panieństwa po pierwszej nocy po ślubie. Wiadomo jak jasne jest w tym względzie prawo Mojżesza w Deule-ronominm czyli księdze piątej, rozdziale XXII; dla tego i dzisiejsi żydzi, nawet w Niemczech, chcą widzieć łoże nowo-zamężnej drugiego dnia po weselu. Ten zwyczaj przyjęli także Hiszpanie. Niezbędnym on jest obowiązkiem u Turków, Egipcyjan, Marokanów i innych Afrykanów. Persowie, Arabowie, za św iadectwem Niebuhra, Azyjaci, według Sonerata, Legentila i wielu innych podróżników', nigdy go nie zaniedbują. W tym to celu używają następnego sposobu w Darfur, w Nubii: zszywają pochwę młodych dziewcząt, mały tylko zostawiając otwór dla odchodu wody; w czasie małżeństwa rozcinają lancetem części zszyte. Gdzieindziej przeciągają pierścień przez zewnętrzne części pochwy. U Czerkiesów dziewice noszą pasek czyli skórzaną starannie zaszytą sznurówkę , którą mąż tylko ma prawo otworzyć ostrzem kindżała. W wielu także okolicach wschodniej Europy według Lamberta, i północnej Azyi, jak mówi Chappe. równie jak i Grecy na Archipelagu, według zapewnień Son-niniego, wymagają przy zamężciu znaków dziewictwa. Chcąc uniknąć zarzutu, dziewice szukały sposobu, którymby dać mogły dobre o sobie świadectwo; mały pęcherzyk krwią napełniony, jak mówią, pęka i krew w przyzwoitej porze rozlewa.
Przeciwnie, w zimnych krajach, gdzie we zwyczaju jest jedno-żeństwo, gdzie mężczyźni są naturalnie od kobićt silniejsi, więcój się rodzi chłopców. Tak więc jednożeństwo koniecznie prowadzi za sobą jednożeństwo. Zależy także liczebny stosunek między płciami , od stanu obyczajów; gdzie bowiem zepsute są obyczaje, tam osłabiają się mężczyźni i liczba kobiet pomnaża się; odwrotny bywa stosunek, gdzie czyste są obyczaje, bo tam mężczyźni całą swą