42
jak wtedy, gdy był małem dziecięciem i tak samo jak wtedy jej opieki spragniony. Stałoby się tu bez końca, nie widzi się nawet tych barokowych aniołków z bronzu, które trzymają koronę nad głową matki i nadaremnie usiłują zepsuć wrażenie. Tak są tu obce i nic nie warte, że prawie nie zwracają uwagi. Dzieło to Michała Anioła, jednego z najpotężniejszych geniuszów Odrodzenia, którego rwący niespokojny duch unieśmiertelnił się w szeregu prac tytanicznych. Dawid i kaplica Medycejska w Florencyi, Pieta, Mojżesz, Sąd ostateczny, Strop Sykstyny i kopuła św. Piotra, to porywające poematy duszy ludzkiej, co w cierpieniu i krwawych zmaganiach się z samym sobą wydobywa z swej głębi wiekuisty święty ogień, zakuwając swą „bos-kość" w dzieła niespożyte. A dzieła te, na usługi i chwałę kościoła oddane, są najwspanialszym hołdem geniuszu ludzkiego, złożonym na cześć władnącej światem Idei Chrystusa.
Kaplica Sykstyńska, pojedyncza pod względem architektonicznym, bogata z powodu stropu, na którym Michał Anioł zawiesił setki postaci pięknych i jak jego geniusz potężnych. Oprócz tego szczyci się kaplica „Sądem Ostatecznym", który pociągnął za sobą liczne naśladownictwa i źle zrozumiany doprowadził do spaczenia ideałów renesansu. — O nastroju niema mowy, gdy się wejdzie do kaplicy, gdyż tłumy ludzi, chodzących z Baedekerem w ręku lub z głowami podniesionemi i lustrami przed sobą, komiczne tylko wywołują wrażenie. Lecz i my musimy pójść za ich przykładem, więc umieszczamy głowę w możliwie najwygodniejszej pozycyi i spoglądamy w górę. Odrazu stajemy olśnieni. Co za mnóstwo postaci, jakie barwy i kształty. Każda postać żyje odrębnem życiem, każda inaczej do nas przemawia. Przedewszystkiem uderza nas dziewięć środkowych obrazów kształtu prostokąta, z których pięć przedstawia „Stworzenie Świata", a cztery „Upadek człowieka". Jeden z nich szczególniej przykuwa uwagę. Jest to stworzenie człowieka. Przecudny, młody, o atletycznej budowie ciała, jakby dopiero co do życia powołany