0090

Wakacje i piekło: Politbiuro nad morzem 71

do państwa, było jednak zrozumiałe samo przez się, że ten, kto sprawuje nad nimi pieczę, ma wyłączne prawo ich użytkowania.

Palatyni odwiedzali się nawzajem, pytając wcześniej o pozwolenie, aby nie zakłócać niczyjego urlopu, przejawiali jednak naturalną skłonność do skupiania się wokół Stalina. Stalin chciałby przyjechać do Muchałatki [na Krymie]¹, ale nie chce nikomu przeszkadzać. Poproście Jagodę, aby zorganizował ochronę...²

Wakacje miały także ciemną stronę. OGPU starannie planowało podróż pociągu Stalina, któremu, podczas głodu, towarzyszyły pociągi z zaopatrzeniem. Jeśli po przybyciu personel dochodził do wniosku, że nie wystarczy jedzenia dla Stalina i jego gości, sekretarze pospiesznie wysyłali „telegram do Orła i Kurska”, żądając uzupełnienia zapasów. Donosili, że podczas podróży gotowali dla Stalina gorące posiłki. Co się tyczy GPU - pisał j eden z sekretarzy - jest mnóstwo pracy, miały miejsce masowe aresztowania i nadal trwa obława na tych, którzy pozostali [...]. Aresztowano dwie bandy przestępców,³

Upodobania Stalina, jeśli chodzi o domy wypoczynkowe zmieniały się, ale w latach trzydziestych najbardziej lubił Daczę nr 9 w Soczi. Krasnaja Polana była „drewnianym domem z werandą dookoła”, wspominał Artiom, który zwykle spędzał wakacje z „Wujaszkiem Stalinem”. Dom Stalina stał wysoko na wzgórzu, natomiast domy Mołotowa i Woroszyłowa przycupnęły skromnie poniżej w dolinie. Kiedy Nadia przyjeżdżała z mężem na wakacje, zapraszali zwykle członków bolszewickiej rodziny, w tym Jenukidzego i korpulentnego proletariackiego poetę Diemiana Biednego. Zadaniem personelu Stalina, wraz z GPU i miejscowymi dygnitarzami, było przygotowanie domu przed jego przyjazdem. Dacza [...] została odnowiona w stu procentach - pisał jeden z członków jego personelu - i zaopatizona na wielkie przyjęcie we wszelkie rodzaje owoców.⁴

Bolszewicy lubili wypoczywać grupami, niczym amerykańskie korporacje studenckie, często bez żon, które zostawały wraz z dziećmi w Moskwie. Mo-łotow i ja jeździmy konno, gramy w tenisa, w kręgle, pływamy łódką, strzelamy

1

Muchałatka była ulubionym kurortem Mołotowa i Mikojana, chociaż obaj spędzali również wakacje w pobliżu Stalina w Soczi. Pozostała ulubionym miejscem wypoczynku radzieckich przywódców: leży blisko Foros, gdzie został aresztowany Gorbaczow podczas zamachu stanu w 1991 roku. Bolszewiccy przywódcy często zwalniali miejscowych urzędników odpowiedzialnych za owe kurorty: Bieliński był ordynarny [...] nie po raz pierwszy - napisał Stalin do Jagody i Mołotowa. - Należy go natychmiast odwołać z Muchałatki. Mianujcie kogoś w typie Jagody lub zaaprobowanego przez Jagodę. Jeśli domy wypoczynkowe nie odpowiadały ich gustom, proponowali budowę nowych: Nad Morzem Czarnym nie ma dobrego hotelu dla turystów, zagranicznych specjalistów i robotniczych przywódców - napisał Kalinin do Woroszyłowa. - Aby szybko temu zaradzić, musimy przekazać sprawę GPU.