1093

danych oblicz: średnią arytmetyczną, dominantę, kwarty 1 pierwszy i kwarty 1 trz oraz dokonaj interpretacji otrzymanych wyników.

Tablica 4.20. Struktura pracowników pod względem liczby dzieci

Liczba dzieci	Liczba
	pracowników
0	12
1	23
2	31
3	25
4	10
Razem	101

Źródło: dane umowne.

Maria Magdalena Grzelak

ROZDZIAŁ 5

ZRÓŻNICOWANIE, ASYMETRIA I KONCENTRACJA

5.1. MIARY ZRÓŻNICOWANIA

Po omówieniu miar średnich przechodzimy do drugiego rodzaju parametrów, tj. miar zróżnicowania (zmienności, rozproszenia, dyspersji). Miary średnie, w tym również średnia arytmetyczna, chociaż reprezentuje wszystkie jednostki badanej zbiorowości, nie daje wyczerpującej charakterystyki szeregu, nic pozwala przeniknąć w wewnętrzny układ zbiorowości.

Przykład 5.1.

Rozważmy następującą sytuację. W dwóch klasach szkoły podstawowej na lekcji języka polskiego uczniowie pisali dyktando. Liczba błędów popełnionych w dyktandzie przez uczniów klasy A i B przedstawiała się następująco:

Klasa A: 5, 3, 4, 4, 3, 4,5, 5, 5,4,4, 3, 4, 3,4, 5, 4, 4, 4,3.

Klasa B: 0, 8,1, 2, 7, 5,4, 3, 6, 7, 3,4, 5, 3, 5, 4, 6,2,4,1.

Wyniki uczniów klasy A i B zostały przedstawione na rysunku 5.1.

Obliczamy dla tych danych średnią, medianę i dominantę. Z obliczeń wynika, że wszystkie trzy wartości są w obu klasach jednakowe, równe 4. Mimo tego klasy różnią się między sobą pod względem liczby popełnionych błędów. Jaka jest główna różnica między nimi?

Wykazują one tę samą tendencję centralną charakteryzują się jednak różną zmiennością. Liczba błędów popełnionych przez uczniów klasy A niewiele się różniła i była zbliżona do wartości średniej, natomiast w klasie B wielkości te były bardziej zróżnicowane i oddalone od wartości średniej.

125