20101227 105657

54 KOMENTARZE

Zgodnie z zabytkiem oddano pisownię zwierciadło, roz&srry. Oboczność zwierz 1 zwierz i przeźroczysty /przezroczysty sprowadzono do pierwszej z tych form.

Zgodnie z zabytkiem pozostawiono pisownię połączeń spółgłoskowych typu srebro i srebro, ujżrzeć i ujrzeć, a także inne oboczności, np. wszytko i wszystko, abo / albo. Nie zachowano natomiast pisowni grup spółgłoskowych typu: twietcki.

Zmodernizowano pisownię w wyrazach pochodzenia obcego, rezygnując m.in. z podwójnych spółgłosek (np. offerta, dystyłlawane), konsekwentnie spolonizowano występujące również w przypadkach zależnych imiona (np. Orpheus —* Orfeusz, Compania -> Kompania, Assistentia —> Atyslencyja). Zachowano natomiast oryginalną pisownię fontana, trunna i Dyjanna.

Nie modernizowano końcówek fleksyjnych, pozostawiając bez zmian również kilkakrotnie występujące końcówki -em, -emi narzędnika 1. poj. i mn. r. m. i n. {blahem, swojemi, suiemi, nzUcznemi, biegiem, trejnemi).

OBJAŚNIENIA

Do Czytelnika

w. 9 - tu: nie czyni szwanku, uszczerbku.

w. 10 się ten zmacza, kto brodzi - przysłowie notowane u S. Adalberga, por. NKPP [brodzić, 3].

w. 11 Zstaw cetnem - dosł.: postaw na cetno (w popularnej grze w „cetno - Ucho” polegającej na zgadywaniu parzystej lub nieparzystej liczby monet lub drobnych przedmiotów), tu w znaczeniu; zrób lepiej, inaczej.

w, 13 ze mnie jako z gęsi woda - przysłowie wielokrotnie notowane w XVI i XVII w., m.in, przez S. Rysińskiego, por, NKPP [woda, 27],

[Dedykacja Mikołajowi Zenowicowi]

Tytuł; Mikołajowi. Zenowicowi - Mikołaj Zenowic, syn Krzysztofa, wojewody brzesko-litewskiego, zmarł w 1621 r. z ran odniesionych w bitwie pod Chocimiem. W Summariuszu wierszów znajduje się epitaiamium Na ożenienie Zenowica (SW 11).

w. 1-2 Epikunis świecką rozkosz za nawyższe kładł dobro - potocznie uznawano greckiego filozofa, Epikura z Samos (341-270 p.n.e.), za wyraziciela postawy ceniąoej nade wszystko używanie życia, utożsamiając ją z hedonizmem i sybarytyzmem. Taki Epikur pojawia się w rozdz. HI (k.D-w-Egy) Wizerunku własnego M. Reja, gdzie jest przewodnikiem po zamku, ogrodzie t dworze Rozkoszy.

w. 2-3 ale/by to wiele - tu chyba w sensie; chociaż to przesada, w, 17 Mam za to- tu: ufam, mam nadzieję, w. 36 Kwietną Niedzielę - tj. Niedzielę Palmową.

Światowa Rozkosz

w. 6-12 - przywołany przez Morsztyna topos tworzenia-żeglowania, o starożytnej proweniencji, obecny w poezji polskiej od czasów Janicjusza [ Variae ełegiae VI i X), w. 13 widał - forma czasownika „widać”, dzisiejsze: „widywać”, w, 17 Człowiek, pan stworzenia - tu i wcześniej (w. 14-16) nawiązanie do nadania człowiekowi władzy nad światem w dniu stworzenia (Rdz 1, 26-30), powtarzające argumentację z dyskusji toczonych w Renesansie wokół doktryny epikurejskiej i wartości rozkoszy (Połaptas),

w. 21 mnick się który ozowie - o mnichach odmawiających prawa do rozkoszy por. fragment z rozdz. HI Wizerunku własnego M. Reja (k. Dsv).