22

Przyczyną błędów grubych powstałych w tych samych warunkach mogą być omyłki obserwatora (np. niewłaściwy odczyt) lub rzadkie zjawiska, o których istnieniu możemy się po raz pierwszy dowiedzieć z zaistniałej sytuacji. W przypadku stwierdzenia, że zaistniał błąd gruby należy niezwłocznie sprawdzić, czy nie są zmienione zasadnicze warunki pomiaru.

Gdy jesteśmy w trakcie pomiaru to (aby wyeliminować błąd gruby ) możemy powtórzyć pomiar i w ten sposób sprawdzić prawidłowość otrzymanego wyniku. Zagadnienie celowości wykluczenia jednego „odbiegającego” wyniku rozwiązuje się przez porównanie go z pozostałymi wynikami pomiaru. Stosowane są wtedy różne kryteria, w zależności od tego, czy znany jest średni błąd kwadratowy pomiaru a (zakłada się przy tym, że wszystkie pomiar,' są wykonane z tą samą dokładnością i niezależnie od siebie). Odchylenie standardowe a można wyznaczyć jedynie, gdy znamy wartość rzeczywista wartości mierzonej, co zdarza się bardzo rzadko.

BŁĘDY PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH

l) Statyczne

a)    Błąd progu czułości przyrządu pomiarowego Wynika on stąd, ze przyrząd nie jest w stanie reagować na nieskończenie małe wartości przyrostów wartości mierzonej jak i wzorcowej (pomiar przez porównanie z wzorcem w urządzeniach cyfrowych).

b)    Błąd źródła wielkości wzorcowej. Spowodowany on jest użyciem elementów o skończonej dokładności.

c)    Błąd zakłóceń. Spowodowany jest on istnieniem sygnałów zakłócających.

d)    Błąd dyskretyzacji. Jest on określany samym charakterem metody cyfrowej.

Całkowity wypadkowy błąd statyczny jest sumą tych błędów. Pierwsze trzy błędy są to błędy przypadkowe. Błąd dyskretyzacji zależy od konstrukcji przyiządu i dobom metody.

Całkowity błąd przyrządu o_p:

S„ i-S.. -i-d

f    i- -    Fł Z    '

Błędy 5_~_£, oraz 6^ mają charakter przypadkowy. Ich wartości zależą od konstrukcji przyrządu. Przy produkcji seryjnej danego przyrządu można określić statystyczny rozkład błędu 5_P. Przyrządy cyfowe można porównać ze względu na ilość rozróżnianych poziomów:

N_a = — = -jL=

^2<z Cw

C₀“ ilość rozróżnianych poziomów

D- dyspersja (rozproszenie)

~ ig <v„ -ÓsCżj

Im

gdzie H₀- entropia (wielkość fizyczna związana z prawdopodobieństwem stanu układu, prawdopodobieństwo pewnego stanu jest większe, tym większa entropia).

D

■»	Afi = U - H,	l ,	( A + A ]	ł ,	r	D,\
O "		-la		~ — |g	i +
		2	l A ;	1	V	a J

H- współczynnik, który pozwala na określenie sprawności przyrządu pomiarowego, Ho-entropia przyrządu idealnego; Hj- entropia przyrządu rzeczywistego.

//

Aw,

H,

2) Błędy dynamiczne.

22