3

Klasyfikacja silników lotniczych

Tablica 4.1

odrzucają do tyłu masę powietrza. Na zasadzie. równości działania i przeciwdziałania (akcji i reakcji) na śmigło oddziałuje siła równa sile potrzebnej do odrzucania powietrza, lecz przeciw-' nie skierowana; stanowi ona ciąg.

Na tej samej zasadzie działają również wirniki nośne, wentylatory i śmigła w obudowie (rozdz. 6). Chociaż więc użytkowanie śmigła w klasycznym połączeniu z silnikiem tłokowym jest obecnie ograniczone, to jednak w dalszym ciągu śmigło jest stosowane w śmigłowych silnikach turbinowych oraz w śmigłowcach jednowimiko-wych (jako śmigła ogonowe). Poza tym ogólne koncepcje dotyczące śmigieł znajdują też zastosowanie w odniesieniu do wirników nośnych, wentylatorów i śmigieł w obudowie, używanych do napędu śmigłowców i innych maszyn PSL i KSL (pionowzloty, rozdz. 6). 4.2.1. Ciąg i moc śmigła. Istnieje kilka mniej lub bardziej rozbudowanych i skomplikowanych teorii śmigła, opracowanych na przełomie XIX i XX w. i uzupełnionych w latach późniejszych.

Podwaliny pod większość tych teorii położył nasz rodak. S. Drzewiecki. Wybitną rolę w dalszym opracowaniu i udoskonaleniu współczesnych teorii śmigła odegrali uczeni rosyjscy M. Żukowski, B. Juriew, G. Sabinin i inni. Według stosunkowo prostej teorii S. Drzewieckiego, łopatę śmigła można podzielić na dużą liczbę wycinków, przy Czym każdy z .wycinków można rozpatrywać jako wirujący element skrzydła. Im większa jes-t odległość danego elementu łopaty od osi obrotu śmigła, tym większa jest droga, jaką przebywa on podczas jednego obrotu. Prędkość ruchu poszczególnych elementów wzrasta więc w miarę zwiększania odległości od osi.

Jeżeli na przykład element łopaty znajduje się na promieniu r, to podczas jednego obrotu przebywa on drogę 2 :t • r. Jeżeli śmigło obraca się z prędkością n_s obrotów na sekundę, to droga, jaką przebywa dany element w ciągu jednej sekundy, tan. prędkość elementu, wynosi 2 jt r * n_s m/s. Oprócz tego podczas lotu śmigło przesuwa się