40

I W. Wójcik. Pmt>\>ds*tthMr jbwAHHtiiMi lenwyzmit, Warwaw-i ISBN' 07S-S 1-7526.ISO.*), i*. hv VrV>hmKluwer Polska Sp to.r> >YI?

Spis treści    Notatki

RozdzidXzywł»aj£fj^fśrrt:i' i kruminahstuczne zBgpdnwiin rozpoznawania żriideijmansaaiania...

można wyrazić następująco: działać w ramach obowiązujących przepisów prawa i procedur instytucji finansowej, wykorzystywać luki prawne, a tylko w ostateczności działać wbrew prawu. Podporządkowanie się przestępców tej zasadzie powoduje niestety zasadniczą trudność w rozpoznawaniu konkretnych metod działania i symptomów uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa.

Niewątpliwie trzecim ze źródeł pozyskiwania środków finansowych jest działalność zorganizowanych gjup przestępczych, związanych najczęściej z pospolitą lub też wyrafinowaną przestępczością kryminalno-go-spodarczą. W takiej sytuacji grupy terrorystyczne muszą oczyścić pieniądze, aby następnie móc wykorzystać je do własnych zakamuflowanych celów, czyli bez ściągania na siebie uwagi władz.

W pozyskiwaniu środków finansowych umacnia się obecnie zjawisko rozwijającej się współpracy organizacji terrorystycznych z. grupami przestępczymi, klóre dopuszczają się typowej działalności kryminalnej, jak np.: zabójstw, porwań dla okupu, wymuszeń rozbójniczych, przemytu broni, papierosów, narkotyków, przemytu ludzi, konlroli prostytucji, oszustw kredytowych, fałszowania znaków pieniężnych, wprowadzania do użytku nielegalnego oprogramowania i pirackich płyt kompaktowych. Przyczyni największe dochody przynosi handel narkotykami. Największe dochody z tego źródła czerpią: Al-Kaida, Hezbollah, irlandzka IRA i kolumbijski PARC. Tylko w 2001) r. zyski PARC z handlu narkotykami wynosiły, według oszacowań amerykańskich ekspertów, około 7-8 mld USD. Natomiast, co jest bardzo interesujące, w Afganistanie już po rozpoczęciu działań wymierzonych w reżim talibów w 2002 r. produkcja opium wzrosła jeszcze o 10%.

Niektóre grupy afrykańskie zaś czerpią zyski ze zorganizowanego nielegalnego handlu czy przemytu diamentów. Różnorodne powiązania grup terrorystycznych z przestępcami zorganizowanymi dotyczą także regionów Ameryki Południowej, i to nie tylko Kolumbii, ale także Paragwaju, Argentyny i Brazylii. Podobne sposoby finansowania występują w różnych obszarach Azji, a szczególnie Kaukazu i regionu Morza Czarnego.

Wśród rozpoznanych przez FATF i Grupę Egmont’^-’ metod działania sprawców finansowania terroryzmu najczęściej wymienia się:

1)    przemyt gotówki,

2)    systematyczne wpłaty i wypłaty z rachunków bankowych,

3)    stosowanie czeków podróżnych i bankowych, przelewów pieniężnych,

“ Gm pa Fgmonl /r/es/a jednostki analityki finansowej. Zob. ww w.egmonl^inup.oig.

% ą ą, t* \<¥

I W. Wójcik.    /b)»"iMc.'ii irnwyzmu, WaiwawM ItKC

ISB\    i', by Wolter¹ Kluwer Polska Sp 7 0.0 2007

2. Modus openmd; sprawcy a żrodiannamotcaita terroryzmu

4)    używanie kart kredytowych i debetowych,

5)    przelewy elektroniczne oraz.

6)    transakcje w ramach podziemnej bankowości⁷⁴.

Szczególne zagrożenia dotyczą systemu bankowego, w którym wykorzystywane są przede wszystkim: rachunki bankowe, zwykle przelewy pieniężno, nietypowe wpłaty i wypłaty, a także przelewy dokonywane przez inne instytucje obowiązane.

Podsumowując wybrane rozważania na temat modus operimtłi, należy zwrócić uwagę, że dociekania związane ze sposobem działania sprawców' zarówno prania pieniędzy, jak i finansowania terroryzmu są specyficzne, wyrafinowane i nie mieszczą się jeszcze w tradycyjnych pojęciach lego terminu wrkryminalistyce. Zainteresowani tym zagadnieniem przedstawiciele organów ścigania powinni zainspirować naukę do prowadzenia wspólnych dociekań w tym zakresie.

Warto również przyjrzeć się bacznie rozważaniom T. Hanauska dotyczącym ewolucji tego pojęcia. Jednak wciąż dotyczy to tylko przestępstw' kryminalnych. Tymczasem mamy do czynienia z. narastającymi zagrożeniami związanymi z zagrożeniami w obrocie gospodarczym, a więc przestępstwami gospodarczymi, finansowymi, korupcją itp. oraz praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu.

Modus opert?>tdi sprawcy' finansowania terroryzmu, dla celów tej pracy jest rozumiany jako specjalistyczna identyfikacja form działania osób, klóre wykonały lub zleciły operacje lub transakcje będące podstawą wprowadzenia do legalnego obrotu lub przekazania innym osobom legalnych, niedozwolonych i nieujawnionych dochodów w takich formach, jak np.: wpłaty i wypłaty, zlecenia innych operacji finansowych, przelewów, darowizn, umów i kontraktów, dokumentów transakcyjnych, o także dochodów, wartości pieniężnych i majątkowych uzyskiwanych i przekazywanych w wielu innych postaciach, które mogą mieć formę zleceń ustnych, pisemnych czy elektronicznych, aż po tajną bankowość.

Można również określić, że finansowanie terroryzmu polega na przekazaniu warlości pieniężnych grupie terrorystycznej lub jej mocodawcom, przy czym środki le mogą pochodzić ze źródeł legalnych, nieujawnionych, czyli z szarej strefy, lub ze źródeł nielegalnych, a więc z przestępstwa bazowego.

♦ «N

ibuk.pl /7IIIX

83

1

Więcej informacji na ten lemat /■ il¹.: FATF, Rrnirf 01; Afoyy ■ ''underiug TŁjwtojjśćS 2‘iO'l, ś. i 8,

w ww.oecd.org.TalĆi fj>ru Khim.