40 Rotdtinl 2. Ciągi liczbowe
Ciąg, który jest jednoczenie ograniczony z góry i z dołu nazywamy ciągiem ograniczonym.
PRZYKŁAD 1. Zbadać, czy podane ciągi są ograniczone: a) an = \/4n -t- 5 - 2y/ń, h) b» -
ROZWIĄZANIE, a) Mamy a„ = y/lri -f- 5 — 2y/n.
Należy sprawdzić, czy
Bm.MtR V„eN m s* v/4n + 5 - 2y/ri < M.
Łatwo zauważyć, że
r—— r 4n + 5 - 4n 5
v4n -f 5 - 2y/n = -— = ■ .
Mamy
0 <
dla każdego u € N.
Badany ciąg («.„) jest ograniczony z dołu przez liczby ni 0, zaś z góry jest ograniczony przez M — 1. Zatem ciąg («„) jest ograniczony.
b) Marny bu = 1 = 2n +
Wypiszmy kilka początkowych wyrazów ciągu (6„):
ó, = 3, b-2 = 4^, 63 - 6^, 64 = 8^ 65 = H)i,...
2 3 4 T>
Dla każdego n G M mamy 3 ^ 2n 4* zatem ciąg jest ograniczony z dołu przez liczbę m = 3.
Ciąg (6„) nie jest ograniczony z góry, gdyż dla każdej liczby rzeczywistej M istnieje liczba naturalna no taka, że
no
Definicja 2.4. Ciąy («„) nazywamy 1) rosnącym, jeżeli V,lGN a„ < «„f 1,
9 I Ci <w i rnonotumcznr. i ograniczone
41
II) nicmalcjącym, jeżeli V,iGn «»» < Or»+i.
\) malejącym, jeżeli VnGN n„ > an+i,
-I) nlerojnącym, jeżeli V„gn a,, ^ an+|.
< umiejące, rosnące, niemniejącc i nierosnące noszą wspólną nazwą $iągów monofonicznych.
1'H/YKbAD 2. Zbadać, czy podane ciągi są inonotoniczne:
b *»» ■ •
MOZWIĄZANIE.
n) Din każdego n € N mamy
2n 4- .'1 . 2{n + 1) 4- 3 2n 4- 5
4n 4- 1 * a”+1 4(n 4- 1) 4- 1 4?i + 5
M nlnmy znak różnicy an+j - n„ i otrzymujemy
2n 4* 5 2n 4- 3
®n+l = 7~7 1 I 7
4n 4-5 4n + 1
(2n 4- 5)(4n 4- 1) - {2n 4- 3)(4n 4- 5)
(4n 4- 5)(47* 4- 1)
Sn2 4- 20n + 2n + 5 - 8rt2 - l()n - 12n - 15 (4n 4- 5)(4n 4- 1)
-10
(4rt 4- 5)(4n 4- 1)’
Ponieważ
V„gn «f. H - <hi < 0,
Wiąc badany ciąg («„) jest. malejący.
b) Dla każdego n E N mamy
4” • (2n)! . . 4n+1 • (2(n 4- 1))!
On — • * 5,1+1 — . ...
n! (n 4- 1):
Twoi zytny iloraz
h
M
4n+1 • (2 n + 2)! n!
(n 4- 1)! ‘ 4" • (2n)! “
4" • 4 • (2n 4- 2)(2n 4- l)(2n)l n!
(71+ l)7i! ’ 4n • (2n)!
= 8(27i+ 1).