Fitopatologia leśna (79)

Bakteria może zimować w miejscach uszkodzeń na pniu i gałęziach, d okrzesywanie i wycinanie objętych uszkodzeniami tkanek, połączone z dzeniem i dezynfekcją powstałych w ten sposób ran, jest jednym ze sp-zwalczania. Ponadto trzeba wykonać dwa lub więcej profilaktycznych op wań preparatami miedziowymi lub streptomycyną na wiosnę. Trzeba też biać i usuwać porażone resztki roślinne.

Na liściach i owocach ukazują się brunatne plamy. Wiele owoców gmi*j przedwcześnie opadają. Patogenem jest grzyb Gnomonia leptostyla (Ascor Diaporthales). Na porażonych liściach pojawiają się warstwiaki w postaci <r plamek (Marssonitui juglandis (Lib.) Magn., Coelomycetes, Melcmconiales),; infekcji wtórnych, zwłaszcza w czasie pogody obfitującej w deszcze. Na opr liściach tworzą się otocznie, z których następnej wiosny wydostają się zar workowe, dokonujące pierwotnych infekcji nowych liści i owoców.

Ochrona - przez wygrabianie i niszczenie opadłych liści, ewentualnie przez opryskiwania profilaktyczne.

b. Plamistość skrzydlaków klonu

Patogen: Pleospora plaianoides Kab. et. Bub.

Na skrzydełkach skrzydlaków klonów występują wydłużone, ciemno plamy, na liściach małe, nekrotyczne plamy, od ochrowych do żółtobrun niekiedy z żółtawą otoczką, zlewające się. Na powierzchni plam występują o średnicy do 0,2 mm, jasnobrunatne lub białe kępki zarodnikującej Grzyb sprawczy należy do klasy Ascomycetes, rzędu Pleosporales. Jego ko na forma - występująca jedynie w czasie wegetacji na skrzydlakach (jasne - sporodochia, czyli skupienia zarodników na podkładce, z nitkowatymi,^r komórkowymi, zagiętymi konidiami) - nazywa się Cylindrosporium piat (Allesch.) Died. (Hyphomycetes, Hyphomycetales).

c. Plamistość skrzydlaków jesionu

Patogen: Helerosporium fraxini Ferd. et Winge

Na tle szarych, nekrotycznych miejsc na powierzchni jeszcze nteo^ skrzydlaków pojawiają się grupy czarnych plamek o średnicy 0,1-0,3 mm. skupienia trzonków iconidialnych grzyba Heterosporium fraxini (Hyphor Hyphomycetales). Konidia są owalne, 0-3-przegródkowe, o WJT 17(25) x 5-6(10) pm.

d. Plamistość owoców buka

Patogen: Gloeosporium fagi (Desm. et Rob.) West

Na żywych owocach (bukwiach) występują koliste lub nieregularne, żótMj ne, w środku nieco jaśniejsze, z ciemniejszym otokiem, wgłębione piani"

^Łitrvczⁿ'^c rozmieszczonymi na nich, nielicznymi poduszeczkami zarodnikują-J _rzyhni. Konidia od jajowatych do wrzecionowatych i prawie rombowych, & ^Jarach 9-17 x 3-6,5 pm. Przynależność systematyczna sprawcy: Coelomy-

Ks, Melanconiates.

£ pleśnienie

I Owoce, a szczególnie nasiona drzew, są organami rozmnażania wyróżniającymi - małym natężeniem zachodzących w nich procesów życiowych. Nasiona są [ więc narażone na ataki nawet słabych pasożytów względnych, których zdolność •₍ j₀ zakażania i patogeniczność może być ograniczona jedynie przez niesprzyjające im warunki środowiska zewnętrznego, jak niska temperatura czy umiarkowa-I „_a wilgotność względna powietrza, oraz przez oporność nasion wynikającą z zabezpieczającego charakteru ich tkanek okrywających (łupinki).

Symptomatologia. Jako symptomy pleśnienia nasion drzew leśnych występują przede wszystkim obfite i rzucające się w oczy naloty grzybni pokrywające ich powierzchnię. To stadium porażenia nie oznacza jeszcze większej szkody, ostrze-r ga jednak przed złymi warunkami przechowywania nasion, które - gdyby ich odpowiednio nie zmienić - musiałyby stopniowo doprowadzić do zniszczenia materiału siewnego.

Etiologia. Sprawcami pleśnienia nasion bywają przede wszystkim szybko rosnące i stawiające małe wymagania środowiskowe grzyby z klas Zygomycetes (Zygomycota) i Hyphomycetes (grzyby mitosporowe). Do pierwszej z tych klas należą gatunki: Mucor tnucedo, M. stolonifer, M. racemosus, M. hiemalis, Rhizo-pus nigriccms, R. arrhizus i in., do drugiej - Botrytis cinerea, Trichoderma spp., Verticilliuin alboatrum, V. candelabrum, V affine, Trichothecium roseum, Clado-sporium spp. i in. Ponadto neleży tu wziąć pod uwagę szereg gatunków z klasy {. Ascomycetes, jak PeniciUium spp., Aspergillus spp., Chaetomium spp. i in. Stosunkowo mało wiadomo o pleśnieniu nasion drzew iglastych, dlatego tym bardziej zasługują na uwagę m.in. cenne prace Garbowskiego (1936) oraz Zaleskiego i Sierakowskiego (1939), poświęcone tej tematyce. W zależności od rodzajów patogenów zakwity pleśniowe na porażonych nasionach mogą wykazywać różną •tekturę i barwę.

B . Warunki sprzyjające. Pleśnieniu nasion sprzyja niewłaściwe ich przygotowalnie do przechowywania i złe warunki przechowywania. Szczególnie niebezpiecz-jest zbyt duże nawilgocenie nasion i zbyt wysoka wilgotność powietrza, jeżeli nie ma możliwości wymiany powietrza (wentylacji) oraz zbyt temperatura w przechowalniach. Niebezpieczne mogą być również Jjpe uszkodzenia mechaniczne nasion.

Świeżo zebrane owoce i nasiona, które zwykle gromadzi się maso-^ł'''^,°^rkach, trzeba nie zwlekając odsyłać do wyłuszczarni lub punktów przemy sz^Wyr^{ia nas}*^on- Zdarza się bowiem, że nawet nasiona znajdujące się ^wsUn' ^3C*^{1 mo}^ ^{w w}y^s°kiej temperaturze, po 3-4-dniowym przechowywaniu i    wilgotnym (świeżym), w słabo przewietrzanych zbiornikach, ulec zaple-

sj_0n *^U’ ^^lorc eo najmniej utrudnia potem ich wyłuszczenie. Przed złożeniem na-KkL ? Pochowanie trzeba je odpowiednio do tego przygotować. Najlepiej ob-, wilgotność (przez powolne suszenie) do 10-15% (z wyjątkiem żołędzi ^e‘kich i soczystych nasion, które nie znoszą tak znacznego wysuszenia).

(flsT)