Kartki0002

Trem pa la, J. & Malmberg, I—le.. (1990). Dorosłość ^    \y': M-

polskiej i fińskiej. Forum Psychologiczne, I, 59-/T    gp jCd^:lJ‘'^> :.j₍>rki‘-

Tyszkowa, M. (1984). Ku kura symboliczna, wartości ^!    i sP^{liK! U>1}

Tyszkowa, B. Żurakowski, (red.), Wari ości w świeci¹-'"*•’

Warszawa-Poznań: PWN.    ₍ p^yphd-b:?^¹¹"

Tyszkowa, M. (188). Wprowadzenie, (W:) M. Tyszko w a ¹    ^

człowieka w ciągu życia. Warszawa: PWN.    . y-r p:7.d:ic/-*^j

Tyszkowa, M. (w druku). Pojęcie rozwoju i zmiany rozwoj^^'    _)rjh j. vr4i

rⁿCra. ¹

Gierowska, M. Tyszkowa (red.), Psychologia rozn^:°J^L wl szawa: PWN.

In o. Brinm ^KaS^an Cambridge: harward

WohwiU, J.P. (1970). The age Yanable in psychoiogieal m Revhov, 77, 49-64.

Wohwill, TR (1980). Cognitive deve.lopment in chiklhoed. (eds.), Ccmstancy and change in hunum tlewAupm.eni.

Unioersity Press.

Zautra, A.J., Finch, J.F., Reich, J.W., & Guarnaccia, C.A. (199 i). Predic-ting lt’.e everyday life events of oklei' adults. Journal oj Fersonainy, y9, 50SOó8.

D1FFERHNTATION 0F1NDIV1DUAL CHANGES IN HUMAŃ DEYRLOPMENT

Summary

The purpose of the ariicle is to show ditlerentaUGn m iudwidnai patterns of developmental changes in human life span. Discussmg ciupiąca! data on inteilectuai and personalny development there is emphasisecl tha: magmtuce of developrnental patterns is greater then u sually we think, and that it is very cbffiezk to show one generał and universal pat tern of developmenta) chan ges. In tac second part or the article, deve!opment is considered in terms of changes which are tum:on of tire tnne. Changes and tirne are treated as a key terms fur the theory o: human Jeeelcpinont. At ine conclusion, some methodologicai implications of dilteiem nspects o! ii me for ueve-lopmental research are duscussed.

Irena Obuehowskn

Urn wersyiet A. Minkiewicza ■ Poznań

W S POMAG ANI E ROZ WOJ U EMOCJONA LNEGO: REFLEKSJE I PROPOZYCJE

1. Uwagi dotyczące terminu ,,wspomaganie”

Wre/ ze zmianą parad>grnuiu koncepcji człowieka, która znalazła szczególny w;.raz w psychologii humanistycznej, zmianom uległo też rozumienie niektórych pojęć i opisująca je terminologia. W sym mircie przemian rewizji poddane zostało również dawniejsze rozumienie wychowania, przechodząc od ujmowania go jako jedn o ic • a rc. uko w ego oddziały wania na jednostkę, do interakcji między człowiekiem dorosłym a człowiekiem oędącym na drodze ku dorosłości. To nowe podejście do wy ca o wani a jako do współdziałaniu dwóch podmiotów, wydaje się być również ,ednym ze źródeł poszukiwania nowej terminologii, Wybór padł na terminy ,,wspieranie"' i „wspomaganie’', gdyż ich znaczenie nie tylko zawiera zmianę relacji między wyjlicwnucą a wwchow ankicny ale odpowiada także szerokiemu nurtowi teorii i praiś tyki, nazywanemu pomocą psychologiczną. Oba pojęcia, wspieranie i wspomaganie, nie wykraczają - jak sadzę-poza szeroko rozumiane pojęcie wychowania, lecz akcentują sposób rcałi/acj; zadań wychowawczych. Odnoszą się więc do każdego ez;eeku, zarówno o prawidłowym, jaz : zakłóconym rozwoju.

Oba to terminy oywnju stosowane zamiennie, można też każdemu z mcii przypisać nieco odmienne znaczenie. Sącze, że termin „wspieranie", w odróżnieniu od vwspomagań.:r\ odnosi się pr/ucie wszystkim do warunków i okoliczności, tj. wspie-rairiy ro/wó_J takicn ez> umyć.: właściwości poprzez stwarzanie odpowiednicli cila t-wo rozwoju warunków, (oczywiście, problemem pozostaje to, co uznajemy za warte '•■■'Spieruma. A tym zakresie panuje noecnie znacznie większa różnorodność pogłą-⁰°w, mz to miało miejsce jeszcze niedawno', Pluralizm, który jest szczególna cechą /.ach od i;: cn do m o k racji, doprowadził do lego, że każde zjawisko - czy (o np. będzie zachowanie, przekonanie, ez)^- sty! życia - ma swoje liczne a I terna i y wy.

ksłmemc tyci, różnorakim alternatyw powoduje, że życic społeczne coraz bar-^;-^l/-■•••’! się komplikuje, c.• pociąga za sooą uinidnienia wychowawczych interakcji po oku si eonach te a. o iiiizca:.