klsti360

podobnej pracy używa się też w wielu okolicach Słowiańszczyzny karpackiej rodzaj grubych, sztywnych przyrękawic (ob. fig. 354). Zresztą, mówiąc o czapkach, pasach i przyrękawicach wkraczamy już poniekąd w odrębny dział kultury, dział, zawierający w sobie odzież.

Rozdział 16. Odzież.

402.    Jak zobaczymy niżej, rozpatrując poszczególne części odzieży ludów słowiańskich, podlegała ona oddawna silnym wpływom wschodu. Wpływy te sięgały zadziwiająco daleko i głęboko, przerzucając się poza granice Słowiańszczyzny oraz zaznaczając wyraźnie nawet w dzisiejszej światowej odzieży kosmopolitycznej. Tak naprzykład odzież męska, zapinająca się zprzodu na dwie poły i zaopatrzona w dwa rzędy guzików, zdaniem niektórych nowszych badaczy (M, Tilke) ma jakoby swoje ostatnie źródło w podobnie

354. Przy rękawica (zap i a Stic a) i forma, na której się ją wyrabia (k 1 a t i k). Polom ka na górn. Hronie, Słowaezy-zna. (Wg J. Yydry, Narodo-pisny Vestmlc Ćeslcoslovansky, t. 19, r. 1926, str. 30, fig. 3).

sformowanej odzieży mongolskiej.

Zarówno dla strojów cywilnych, jak i dla uniformów wojskowych, Słowianie byli niejednokrotnie pośrednikiem między Wschodem a Zachodem, zaznajamiając Europę środkową i zachodnią z wielu nowemi dla niej formami.

Ponieważ nowe nazwy dla różnej odzieży przyjmowały się jeszcze łatwiej niż nowe jej części lub nowy krój, przeto nietylko odzież Słowian lecz, w jeszcze wyższym stopniu, słowiańska jej nomenklatura jest wschodniego pochodzenia. Terminy rodzime są w stosunku do obfitego zasobu obcych bardzo nieliczne. Zwłaszcza głębokie ślady pozostawił wschód u Słowian bałkańskich i — w mniejszym stopniu — u wschodnich. Ale i u zachodnich Słowian je znajdujemy; oczywiście w tych okolicach, gdzie przetrwała dawna odzież ludowa.

403.    Wpływy zachodniej Europy — w pewnej mierze będące zresztą tylko odbitą falą wpływów wschodu — oddziałały z natury rzeczy najwcześniej na zachodnie krańce Słowiańszczyzny. Jeśli chodzi o warstwy ludowe, oddziaływanie to rozpoczęło się naogół dość późno i dopiero w ostatnich stuleciach nabrało większej siły. Zdążyło jednak spowodować całkowite, lub prawie całkowite, zarzucenie dawnej odzieży ludowej na znacznych przestrzeniach rdzennej Polski, Czech, a poza tern także na północno-zachodniej Białorusi z jednej, i na zachodnich krańcach południowej Słowiańszczyzny z drugiej