Str 118

Rozpatrzmy najprostszy przypadek, gdy dno nie ulega pogłębieniu, a projektant dysponuje jako wielkością daną - maksymalną prędkością dopuszczalną w przekroju mostowym u_inax- Hydrauliczne obliczenie mostu polega wówczas na wyznaczeniu minimalnej wielkości B_x, która odpowiada prędko-ści u_max. Ze względu na charakter przepływu pod mostem, rozróżnić możem> dwa przypadki:

- przepływ bez spiętrzenia (rys. 7.13a); występuje on wtedy, gdy energia przepływu w przekroju nie zabudowanym jest dostatecznie duża, aby pręd-kość u można było osiągnąć jeszcze w ruchu spokojnym (zob rozdz. 6.3); w tym przypadku

=7

2g

gdzie: E = h + -^{K u}- jest wysokością energii w korycie niezabudowanym:

²g

przepływ ze spiętrzeniem (rys. 7.13b); gdy pierwotna energia strumienia jest zbyt mała do wywołania prędkości u_max, następuje piętrzenie wod> przed mostem; zwierciadło wody wznosi się tak długo, aż zgromadzona energia będzie wystarczająca do wywołania pod mostem przepływu równego Q. Jak wynika z definicji ruchu krytycznego, w tej sytuacji wytworzy się pod mostem taki właśnie ruch. Głębokość wody pod mostem będzie więc głębokością krytyczną, a światło mostu wyrazi się wzorem

g Q

W obliczeniach praktycznych zakłada się najpierw, że spiętrzenie przed mostem nie wystąpi i oblicza się B_x za pomocą pierwszego wzoru. Następni, sprawdza się, czy głębokość pod mostem

K =

u B,

max 1

jest większa od teoretycznej głębokości krytycznej

2

Kr-

E.

Jeżeli warunek ten nie jest spełniony, świadczy to o nieprawidłowości założenia i powoduje konieczność obliczenia światła mostu za pomocą drugiego z podanych wzorów. Na skutek spiętrzenia wytworzyła się przed mostem nowa głębokość, związana z głębokością pod mostem zależnością

118