str 020 021

miast Wiśniowiecki, jak można było przypuszczać, obrał inne miejsce, zmuszając regimenta-rzy do zmiany dyslokacji. Po połączeniu sił, które liczyły łącznie 30 tysięcy żołnierzy, wyruszono pod Pilawce, gdzie doszło do klęski pospolitego ruszenia, niefortunnie dowodzonego przez regimentarzy,

W tej sytuacji w październiku 1648 roku zebrał się w Warszawie sejm elekcyjny, który po burzliwych obradach wybrał królem Polski Jana Kazimierza, brata Władysława IV. Pod dokumentem elekcyjnym widnieje również podpis Wincentego Gosiewskiego jako stolnika wielkiego litewskiego.

Niemal od dnia wyboru rosła opozycja przeciw nowemu królowi i szerzyły się niesnaski między magnatami. Jako główny antagonista Jana Kazimierza wystąpił Janusz Radziwiłł, niezadowolony z pominięcia go przy rozdzielaniu wakansów. Rozpoczął własną grę polityczną, która w kilka lat później doprowadzi go do zdrady Ojczyzny.

*

Właściwą służbę w polu rozpoczął Wincenty Gosiewski w 1648 roku w stopniu pułkownika. Jako dowódca pułku jazdy walczył z Kozakami na Litwie i Polesiu pod dowództwem księcia Janusza Radziwiłła, wówczas hetmana polnego litewskiego. Mężnie stawał na czele swoich cho-

rągwi, odnosząc sukcesy, ale i ponosząc porażki. Walczył pod Bobrujskiem, Mozyrzem, Ko-bryniem i Pińskiem, odznaczając się męstwem i odwagą.

W 1649 roku w czasie walk na Polesiu, pod Łojowem, zabito pod nim konia. Sam Gosiewski zaś otrzymał postrzał z muszkietu, który omal nie pozbawił go życia. Na szczęście napierśnik osłabił siłę uderzenia pocisku.

W końcu lipca stoczył po raz drugi bitwę pod Łojowem z kilkunastotysięczną armią kozacką Krzyczewskiego i Podobajły. W bitwie tej dowodził szarżą husarii na lewe skrzydło wojsk kozackich. Umiejętności dowódcze, a także osobista odwaga pułkownika Gosiewskiego walnie przyczyniły się do zwycięstwa wojsk litewskich, a co za tym idzie, rozerwania pierścienia ko- * żackiego oblężenia i uwolnienia Czerska. W walkach tych zdobył dużą praktykę bojową i dowódczą, a odwagą i staraniami o podległych mu żołnierzy pozyskał ich zaufanie i szacunek.

Okres po ugodzie Zborowskiej zawartej w 1649 roku, i niedotrzymanie jej zresztą w pełni przez żadną ze stron, był w rzeczywistości tylko zawieszeniem broni.

Od 1650 roku przygotowywano się więc do dalszej walki. Lata względnego spokoju na Ukrainie umożliwiły Gosiewskiemu kontynuowanie działalności politycznej. Na zjazdach i sejmikach prowadził szeroką agitację na rzecz

21