str 106 107

naturalnych oraz miały bitne załogi litewsko-' -ruskie. Kazimierz w każdym z wymienionych zamków zostawił silne własne załogi. Czynił to w części po to, aby dokonać próby włączenia zdobytych ziem do Królestwa Polskiego, po części zaś, aby w przyszłości zmusić Litwę, do ograniczenia działań zbrojnych poza obszary. Rusi Halickiej.

Trzeba tu zaznaczyć, że wojna 1349 roku zapoczątkowała drugą fazę walk na wschodzie. Wojna ta, podobnie zresztą wcześniejszy etap walk na wschodzie, potwierdza, jak bardzo polityka polska w tym okresie podporządkowana była interesom wielkich feudałów, zwłaszcza małopolskich. Była to więc typowa wojna feu-. dalna o zagarnięcie nowych obszarów terytorialnych, które w rękach grupy możnych wzmacniały ich pozycję w państwie. Feudałowie -byli • więc inspiratorami, król zaś wykonawcą ich zamierzeń. Nawet tak wybitna indywidualńość, jak Kazimierz, musiała tym naciskom ulec. Trzeba też nadmienić, że wprawdzie Polska zdołała osiągnąć na wschodzie w tym pierwszym etapie znaczne sukcesy, ale do stabili- ‘ zacji tego posiadania droga była bardzo daleka.

LITEWSKI PRZECIWNIK

Walki Polaków z Litwinami miały o wiele starszą metrykę niż rywalizacja obydwu państw o tereny Rusi. Trwały one bowiem już w okresie rozbicia dzielnicowego, a również za panowania Władysława Łokietka. Wprawdzie małżeństwo młodego Kazimierza z córką Giedymina załagodziło konflikty, ale po śmierci Aldony znów rozpoczęły się zmagania wojenne. Były to przede wszystkim najazdy Litwinów na Mazowsze, które z Polską pozostawało w luźnych stosunkach. Najazdy te miały wybitnie łupieżczy charakter, ale oprócz bardzo dotkliwych zniszczeń w zasadzie nie groziły zagarnięciem wspomnianego księstwa mazowieckiego.

Od chwili politycznego i militarnego wkroczenia Polski na Ruś, konflikt zbrojny z wcze-snofeudalnym państwem litewskim był nieunikniony. Mając to na uwadze Kazimierz starał się nawiązać ściślejsze stosunki z Mazowszem. Liczył ponadto, że wzajemne zbliżenie na grun-

107