Struik 048

stoleti dosśhla ve!keho rozyoje, a ze takto zajistil nesmir-ne rozśireni jeji poużitelnosti. Dalsi z&sluhou Descartovou je to, że s konećnou platnosti odstranil omezujici poza-davky homogenosti, ktera se vyskytovala u jeho pred~ chudcu a ktera jeśte omezovala i Vietovu „logistica speciosa"; hodnoty x², x³, x y było nyni możno povażovat też za usecky. Algebraicka rovnice se stała vztahem mezi ćisly, coż był novy pokrok matematicke abstrakce, ktery był nutny pro obecne zpracoyani algebraickych krivek a ktery lze ovśem take chapat jako konecne prevzeti algoritmicko-algebraicke orientalni tradice Zapadem.

Descartova symbolika je uż v mnohem moderni; v jeho

1

2

knize nalezśme yyrazy, iako treba — a + -aa + bb,

ktere se od naśeho dneśniho oznaćovńni odlisuji pouze v tom, że Descartes pisę jeśte aa misto a² (coż mużeme najit dokonce jeśte u Gausse), ackoliy uż beżne poużivS zkrdceneho zśpisu a³ misto aaa a a⁴ misto aaaa. Jeho kniha była bez pochyby znaćnym krokem kupredu, nesmime v ni vśak hledat naśi moderni analytickou geometrii.

Ponekud bliże k teto analyticke geometrii dośel Pierre Fermat, praynik z Toulouse, ktery pravdepodobne jeśte pred yydśnim Descartoyy knihy napsal krńtke pojednani o geometrii a nazval je Isagoge; było vsak yytiśteno teprve posmrtne (1679). V teto prści nalezneme rovrtice y = mx, xy = fc², x² + y² = a², x² ± a²y² = b², kterym jsou urćitym (obecne pravouhlym) osovym systemem prira-zeny primky a kużelosecky. Protoże vśak prśce była psśna ve Vietove symbolice, yyhliżi ve srovnśni s Descartovou Geometrie mnohem archaicteji. V dobę yydani Fermato-vy Isagoge existovaly uż jine pubłikace, ktere yykladaly Apołłonioyy yysledky ałgebraickymi prostredky. Był to zylfiśte Tractatus de sectionibus conicis (1655) Johna Walłise a jedna cśst Elementa curyarum linearum (1659) od Jana de Witta. Obe dila yznikla pod bezprostrednim vlivem Descarta. Avśak pokrok se deł jen yełmi pomału; samotnś l’Hospitalovo Traite analytiąue des sections coni-ąues (1707) neobsahuje o mnoho vice neż yyklad Apollonia v algebraicke reci. Vśichni autori yahali s prijetim zSpornych hodnot souradnic. Prvym, kdo bez rozpaku pracoyal s ałgebraickymi roynicemi, byl Newton ve sve

D I S C O U RS

DE LA METHODE

Pour bicn conduirefa raifon,&Cchercher la verite danslesfćiences.

Plus

LA DIOPTRIQVE. LES METEORES.

ET

LA GEOMETRIE.

Cjui font dej ejfais de cete Methode.

a Ł £ y o c

De rimprimerie de I a n M a i r e.

c I 3 I o c XXXVII.

Aree ^<?riu,ilege.

7. Titulnl list prvśho vydśni Descartovy Rozpravy o metodS

(1637).