img092 (9)

2.    Występowanie intertekstualności

•    Nawiązania do innych tekstów mogą być celem samym w sobie, jak w przypadku typowej parodii.

Ale może też być środkiem, współczynnikiem sensu o intertekstualnych właściwościach - przestaje być wówczas gatunkiem, a staje się praktyką intertekstualna (np. w dziełach Gombrowicza).

•    Możliwości intertekstualności są ogromne - od tekstów kolażowych (złożonych z cytatów z rozmaitych tekstów literackich i nieliterackich) po delikatne aluzje i napomknienia w utworach.

•    Intertekstualność a reminiscencja

Odwołanie intertekstualne jest zawsze zamierzone, świadome i stanowi element strukturalny tekstu; reminiscencja natomiast jest jedynie sprawą genezy tekstu.

•    Dekontekstualizacja i rekontekstualizacja tekstu zapożyczonego

Tekst zostaje wyjęty z kontekstu pierwotnego i umieszczony w nowym, który może się zupełnie różnić od pierwszego. Aby zrozumieć cytat i ustalić jego funkcje, trzeba właściwie odczytać go w pełnym kontekście.

•    Interpretant- kategoria wprowadzona przez Michaela Riffaterre'a (termin od Peirce'a) - jest to zespół czynników, który określa w nowym kontekście stosunek do tekstu przejętego (intertekstu). Stopnie jego ujawnienia bywają rozmaite; zrekonstruowanie go stanowi warunek wstępny zrozumienia wszelkiej intertekstualności.

•    Intertekstualność a metatekstualność - sygnały metatekstualne

•    Alegacje - wszelkie odwołania tekstowe, niełączące się z żywiołem dialogiczności, takie, w których cytat czy aluzja nie tylko nie staje się czynnikiem wielogłosowości, ale wręcz utwierdza jednogłosowość. Przywołany tekst jest tu traktowany jako autorytatywny, obowiązujący i wartościowy. Tekst cytujący jest podporządkowany tekstowi cytowanemu, np. odwołania do Marksa i Engelsa

w pismach marksisty.

3.    Intertekstualność w perspektywie komunikacyjnej

Aby zrozumieć tekst potrzebna jest znajomość konkretnych utworów, które stały się partnerami intertekstualnej gry lub niekiedy zdolność określenia typu tekstu.

Wzmożona potencjalność relacji intertekstualnych sprawia, że mają one jakby charakter ruchomy, może nawet ulec zatarciu.

Każdy tekst tworzy sens poprzez współistniejące z nim konteksty, a więc większą całość, którą nazywamy intertekstualnością.

4.    Historycznoliterackie cechy intertekstualności

•    Może służyć świadomemu wyeliminowaniu odwołań innych, czyli kształtować repertuar.

•    Jest swoistym wyzwaniem dla czytelnika.

•    Każda epoka ma swoją sferę intertekstualności aprobowanej i pożądanej oraz intertekstualności odrzucanej i negowanej.

•    Nie ma gatunków z przypisanymi na stałe współczynnikami intertekstualnymi.

•    O intertekstualnym charakterze gatunku decyduje jego funkcjonowanie w danej epoce (np. poemat dygresyjny w epoce romantyzmu)

•    Intertekstualność staje się przejawem tradycji literackiej, gdyż łączy się z problematyką form literackich, a jako element przemian i ewolucji ujawnia swój wymiar historycznoliteracki.