Strategia zachowawcza, przy której ryzyko finansowe sprowadza się niemal di zera, opiera się na założeniu, że niemal całość majątku obrotowego (a więc nie tylkt majątek trwały) powinna być pokryta kapitałami stałymi. Kapitał stały firmi powinien zatem odpowiadać wartości netto majątku trwałego powiększonej o mt ksymalne stany środków obrotowych. W razie zaś niższego stanu niegotówkowyt środków obrotowych, wyzwolone dzięki temu środki pieniężne powinny być lokowi ne przejściowo w sposób zapewniający osiąganie określonych korzyści (np. w bom skarbowych, bankowych lub w depozytach terminowych wyżej znacznie oprocei towanych, aniżeli gotówka na rachunku bieżącym). W przypadku ponownej wzrostu zapotrzebowania na cele płatnicze wycofuje się lokaty, przeznaczajl gotówkę na potrzeby bieżące przedsiębiorstwa.
Przy takiej strategii finansowania ryzyko utraty płynności płatniczej firmy reduki się do minimum, gdyż uniezależnia się ona od wahań podaży kredytów krótkote minowych. Jednak wysokie zaangażowanie kapitałów stałych wpływa obniżająco stopę zyskowności kapitałów własnych, co tylko częściowo łagodzi oprocentowani^ uzyskiwane dzięki krótkookresowym lokatom przejściowo wolnych środków pienięi nych. . -
Strategia umiarkowana (harmonijna, równowagi) nawiązuje do podziału środków obrotowych na część stałą i zmienną. Stała wielkość majątku obrotowego powini być pokryta kapitałami stałymi, a wszelkie jego okresowe zwiększenia powys stałego tj. minimałnego poziomu należy finansować krótkookresowymi kapitah (zobowiązaniami bieżącymi).
Strategia ta poszukuje kompromisu między ryzykiem finansowym i zyski występującymi w rezultacie korzystania z tańszych przeważnie aniżeli długotl minowe pożyczki i kredyty — krótkoterminowych kredytów bankowych i hi lowych. Jest ona stosunkowo bezpieczna pod względem utrzymania bieżącej płynnoś finansowej, aczkolwiek istnieje potrzeba dysponowania przez firmę elestycznj możliwościami pozyskiwania w razie potrzeby — kapitałów krótkoterminowych.
Strategia dynamiczna, zmierzając do maksymalizacji zysków w relacji do kapitij łów własnych, przewiduje, iż kapitałami stałymi powinien być sfinansowany jedyi majątek trwały. Natomiast środki obrotowe — ze względu na stosunkowo krótki, przekraczający jednego roku cykl obrotowy — finansuje się w całości zobowiązania! krótkoterminowymi.
Taka strategia stosowana przez Firmę jest niebezpieczna, a przez większość wiii rzycieli oceniana ujemnie. Wówczas w przypadku nawet stosunkowo niedużej zmniejszenia się wpływów ze sprzedaży, generujących gotówkę, albo wskut< okresowego jedynie zmniejszenia podaży kredytów krótkoterminowych lub przejścio^ wego wzrostu ich kosztów, przedsiębiorstwo może utracić zdolność do terminowego regulowania zobowiązań ze wszystkimi płynącymi stąd ujemnymi skutkami.
Jak z powyższego wynika, każda z wymienionych strategii wpływa odmiennie zyskowność kapitałów własnych i na płynność płatniczą firmy. Przy każdej stratej trzeba uwzględnić, że część zobowiązań występuje stale w firmie, przy czym ni ponosi ona z tego tytułu dodatkowych kosztów (np. firma inkasuje bieżąco w przj chodach ze sprzedaży podatek obrotowy, przekazywany urzędowi skarbowemu pewnym okresie, płaci za otrzymane dostawy czy wykorzystane usługi z pewnj opóźnieniem). Tego rodzaju stałe zobowiązania bieżące zmniejszają zapotrzebowani na inne kapitały.
Twierdzenia te ilustruje przykład zastosowania trzech alternatyw finansowanll majątku.
Przykład
Wurtość majątku przedsiębiorstwa wynosi 24.000 min zł, z czego przypada na mająt |y 12.000 min zł, i na obrotowy 12.000 min zł. Minimalne stany środków obrotowy ują wokół 4.000 min zł, a zobowiązania itałe wynikające z cyklu rozliczeń 2.500 min widywany zysk operacyjny przed potrąceniem odsetek od kapitałów obcych określono i ' min zł, stopa odsetek od zobowiązań długookresowych wynosi 16%, krótkoterminowy! 10% rocznie a od stałych zobowiązań firma odsetek nie pład. Przedsiębiorstwo płs Itek dochodowy według skali 40%. Kalkulacja skutków różnych alternatyw sfinansowali ków obrotowych przedstawia się następująco:
Treść
, Majątek trwały .............
, Majątek obrotowy ...........
, Razem majątek (1+2) .........
dla finansowania
, Kapitały własne............
, Kredyty długoterminowe.......
, Kredyty krótkoterminowe ......
, Zobowiązania stałe ..........
. Razem pasywa (4 do 7) .......
ynlk finansowy
, Zysk operacyjny ...........
, Odsetki od kredytów: a) krótkoterminowych (10%) ....
b) długoterminowych (16%) .....
, Zysk brutto (9-10) ..........
Podatek 40% .............
, Zysk netto (11-12) ..........
, Zyskowność kapitałów własnych % . Płynność finansowa bieżąca [(2:(6+7)]
Alternatywa
zachowawcza |
umiarkowana |
dynamiczna |
12.000 |
12.000 |
12.000 |
12.000 |
12.000 |
12.000 |
24.000 |
24.000 |
24.000 |
9.500 |
9.500 |
9.500 |
12.000 |
5.600 |
— |
— |
6.400 |
12.000 |
2.500 |
2.500 |
2.500 |
24.000 |
24.000 |
24.000 |
7.900 |
7.900 |
7.900 |
— |
640 |
1.200 |
1.920 |
896 | |
5.980 |
6.364 |
6.700 |
2.392 |
2.546 |
2.680 |
3.588 |
3.818 |
4.020 |
37,8 |
40,2 |
42,3 |
4,8 |
1,3 |
0,8 |
Kalkulacja wskazuje, że najwyższą zyskowność kapitałów własnych może firma zrealiz przy alternatywie dynamicznej (42,3%), ale towarzyszy temu poważne pogorszer ainika płynnośd finansowej. Niezależnie zatem od rysującej się groźby niewypłacftlnoi wątpliwe, aby kredytodawcy udostępnili firmie niezbędną kwotę kredytów krótkott owych. Alternatywa zachowawcza charakteryzuje się znacznie wyższym od uznawanego imalne optimum wskaźnikiem bieżącej płynnośd finansowej, ale przy jej przyjędu obnl poważnie zyskowność kapitałów własnych. Natomiast alternatywa umiarkowana umc utrzymanie wskaźnika płynnośd na poziomie zbliżonym do minimalnego optimui wniając wyższą stopę zyskowności własnych kapitałów.