img437 (3)

D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka

Tzw. furczenia udzielone są wynikiem obecności wydzieliny w przewodach nosowych. Można to potwierdzić, przykładając słuchawkę z pewnej odległości do nosa dziecka.

Tarcie opłucnej - jest spowodowane ocieraniem się chorobowo zmienionych (przez obecność włóknika) blaszek opłucnej. Występuje w suchym zapaleniu opłucnej; znika^gdypojaw^

Bronchofonia patologiczna - przewodzenie mowy w nacieku zapalnym przez bezpowietrzną tkankę płucną jest głośniejsze i wyraźniejsze niż w płucu zdrowym; w celu stwierdzenie tego objawu osłuchuje się klatkę piersiową podczas wymawiania przez dziecko głośno, a następnie szeptem słów "trzydzieści trzy" (u najmłodszych wykorzystujemy płacz dziecka). W warunkach fizjologicznych przewodzenie głosu słychać dobrze jedynie w miejscach fizjologicznego szmeru oddechowego oskrzelowego.

W niektórych stanach chorobowych występują charakterystyczne zaburzenia stwierdzane badaniem fizycznym klatki piersiowej.

Płyn w jamie opłucnej powoduje:

•    zmniejszenie ruchomości oddechowej odpowiedniej połowy klatki piersiowej (gdy jest dużo płynu);

•    rozszerzenie lub uwypuklenie klatki piersiowej;

•    zniesienie drżenia piersiowego;

•    stłumienie odgłosu opukowego;

•    zniesienie lub osłabienie (zależnie od ilości płynu) szmeru oddechowego.

Niedodma prowadzi z reguły do:

•    utraty ruchomości i zwężenia odpowiedniej połowy klatki piersiowej;

•    wzmożonego drżenia piersiowego, gdy oskrzele jest drożne, lub osłabionego (nieobecnego) - przy oskrzelu zatkanym;

•    stłumionego odgłosu opukowego;

•    zniesionego szmeru oddechowego.

Odma opłucnowa manifestuje się:

•    utratą ruchomości płuca po stronie odmy;

•    zniesieniem drżenia piersiowego;

•    odgłosem opukowym bębenkowym;

•    zniesieniem szmeru pęcherzykowego.

2.2.3. Badanie układu krążenia - zjawiska fizjologiczne,

odrębności rozwojowe i niektóre objawy patologiczne

Badanie serca przeprowadza się przy pomocy oglądania i obmacywania (przy badaniu klatki piersiowej) oraz opukiwania i osłuchiwania.

W trakcie oglądania należy zwrócić uwagę na powierzchnię klatki piersiowej w okolicy serca - obecność zniekształcenia, uderzenia koniuszkowego i uderzenia sercowego. Dokładnego określenia tej okolicy można dokonać przez obmacywanie.

Uderzenie koniuszkowe to ograniczone uwypuklenie ściany klatki piersiowej podczas skurczu serca w okolicy jego koniuszka. Jego umiejscowienie zależy od położenia serca, które z wiekiem przesuwa się przyśrodkowo i do dołu (tab. III). Przeważnie jest widoczne i wyczuwalne, miarowe, pokrywa się je opuszką środkowego palca; jego tętnienie jest zgodne z częstością skurczów serca i częstością tętna, a położenie (w IV lub V między-żebrzu) z lewą granicą stłumienia względnego serca.

Przy powiększeniu prawej komory i prawego przedsionka jest przesunięte w lewo i czasem w górę, natomiast przy powiększeniu lewej komory w lewo i ku dołowi. Uderzenie koniuszkowe unoszące się stwierdza się w przeroście lewej komory, nato-

69