TRZY WYMIARY UCZENIA SIĘ
w kłopoty, próbując godzić wymagania związane z rolą ucznia, a jednocześnie samodzielnie kierować własnym uczeniem się. Można oczekiwać, że kolejne generacje ludzi dorosłych będą w stanie świadomie kontrolować własne uczenie się;
5. DojrzaJi dorośli, a więc ludzie znajdujący się między momentem życiowe go zwrotu a starością, zwracają się ku edukacyjnym procesom, które często przyjmują postać dobrowolnie podejmowanej aktywności społecznej i kulturalnej; może ona nadać ich życiu poczucie pełni i harmonii;
Pomimo ogromnego zróżnicowania indywidualnych procesów życiowych rozwój orientacji wobec uczenia się, jaki następuje wraz z wiekiem, można scharakteryzować jako stopniowe uwalnianie się ze społecznych ograniczeń, postępującą indywidualizację zainteresowań i wzrost osobistej odpowiedzialności za przebieg uczenia się.
W rozdziale końcowym zamierzam podsumować rozumienie uczenia się, jakie zostało zaprezentowane w tej książce i przeanalizować różne stanowiska teoretyczne, jakie mieszczą się w obrębie pola wyznaczonego wymiarem poznawczym, emocjonalnym i społecznym, tak jak zostało to przedstawione w rozdziale 1. Zakończę kilkoma konkluzywnymi uwagami, będącymi przesłaniem wynikającym z tego opracowania.
Podsumowanie, które nastąpi, będzie rekapitulacją rozważań zawartych w poprzednich rozdziałach. Postaram się również uwzględnić najważniejsze konkluzje, które zostały sformułowane wcześniej.
Przedstawiona koncepcja jest oparta na założeniu, że zdolność do uczenia się jest integralną częścią ludzkiego życia i elementem potencjału przetrwania. Jako taka ma ona od samego początku naturę libidalną. W okresie poprzedzającym szkołę potencjał oporu (resistance potentiul) jest wydzielony jako odrębny. Może on być aktywowany, gdy potencjał jednostki napotka poważne przeszkody.
Jeżeli chodzi o proces uczenia się, to widzę go jako byt, który integruje wymiar poznawczy, emocjonalny i społeczny w jedną całość. Połączenie to obejmuje bezpośrednie i pośrednie interakcje, jakie zachodzą pomiędzy jednostką a jej środowiskiem materialnym i społecznym oraz wewnętrznym, psychicznym procesem towarzyszącym pozyskiwaniu wiedzy. Dlatego uczenie się obejmuje zarówno składowe indywidualne, jak i społeczne. Te ostatnie zawsze odzwierciedlają aktualne warunki społeczne, co sprawia, że rezultaty uczenia się, choć mają charakter indywidualny, są także naznaczone społecznie.
i