IMGW73 (2)

326 WACŁAW BERENT

Jeden z tych słonecznych motyli przysiadł mu na wargach, jakby chcąc wypić z nich dziwną słodycz i woń tego uśmiechu.

—    Chcesz wiedzieć, czym jest Agn i?...

Złote motyle obsiadły mu głowę, twarz i ręce. A on, zapatrzony tam, gdzie chmara ptactwa iskrzyła się w kręgach na niebie:

—    Co w miłości się znajduje, od miłości odmienne, czego miłość nie zna, a co miłością kieruje, co miłością jest miłości — oto jest A g n i, kierownik życia wewnętrzny^{1 2}, oto wielkie,

ANEKS

1

   Co w miłości się znćcjrtnj* / , / ■—•fest to parafraza upaniszado-wego (Wielka leśna upaniszada) wersetu o Atmanie: „Co znajduje się we wszystkich istotach od wszystkich istot różne, czego wszystkie istoty nie znają, czyim ciałem są wszystkie istoty, co wszystkimi istotami wewnętrznie kieruje, to jest twój Atman, twój wewnętrzny nieśmiertelny kierownik” (Upaniszady, przeł. S. F. Michalski, Warszawa 1913, s. 27). Fragment ten tłumaczył także Berent (Upaniszady „Kena", „Isa*..., od. cit., 8. 274).

Atman (dosł.: „jaźń”, sanskr.) — jest terminem z upaniszad i filozofii wedanty: w równaniu Atman = Brahman i w zdaniu Jat twam asi" oznaczają one tożsamość duszy indywidualnej z duszą wszechświata, jedność i tożsamość wszechbytu, absolut, niezmienną i wiekuistą zasadę bytu, która świat stwarza, podtrzymuje i wchłania.

2

   OM — upaniszadowa sylaba, która oznacza prapoczątkową jedność człowieka z przyrodą, duszy człowieka z duszą świata, At-mana z Brahmanem. W symbolice lamaickiego buddyzmu OM jest dźwiękiem zupełnym, doskonałym, całością wszystkich rzeczy, nieskończoną doskonałą wiecznością. Berent (Upaniszady „Kena”, _mIsa“..., op. cit., s. 294) pisze: „«Swięta» głoska OM jest symbolicznym zespołem całej treści Wed, symbolem medytacji o Bramanie”.