Nartowska Różnice indywidualne0023

przyszłością na podstawie dotychczasowych doświadczeń i obserwacji. Pozycja obu stron w tych spotkaniach musi mieć charakter partnerski. Jakże często nauczyciel, mając najlepsze intencje, niweczy • własny wysiłek przybierając postawę nadrzędności .wobec'rodziców, rozmawiając z nimi z pozycji fachowca i eksperta, wskazuje na błędy W' postępowaniu i nieprawidłowe ocenianie zachowania i zdolności dziecka przez rodziców. Często zdarza się, że rodzice -wychodzą z tych rozmów boleśnie zranieni, z poczuciem krzywdy, co pociąga za sobą zrozumiałą obronę w postaci negowania fachowości i pedagogicznych walorów nauczyciela. Bywa również tak; że dotychczasowa niepewność rodziców lub brak świadomości w sprawach wychowania, po tak przeprowadzonej rozmowie zmienia się w poczucie, winy wobec własnego dziecka, usprawiedliwianie się bądź przed nauczycielem, bądź tylko przed samym sobą, czasem obarczanie winą samego dziecka lub innych członków rodziny. Oba rodzaje następstw nieprawidłowej postawy nauczyciela w kontakcie z rodzicami mogą uczynić więcej złego niż dobrego, mogą spowodować konflikt między rodziną a przedszkolem dalsze nieprawidłowe ustosunkowania się do dziecka, a nawet konflikty wewnętrzne rodziny. W każdym przypadku nie sprzyjają ani współpracy domu z przedszkolem, ani poprawie oddziaływań wychowawczych środowiska rodzinnego.

W stosunkach rodzice r— nauczyciel spotykamy również układ odmienny. Rodzice przyjmują postawę dominującą wobec nauczyciela. Zdarza się to szczególnie często wobec młodych, początkujących nauczycielek. Rodzice dają do zrozumienia, czasem w przykry sposób, że oni naj-

lepiej znają swoje dziecko i mają o nim wyrobione zdanie, że nie dowiedzą się niczego ciekawego i konstruktywnego w przedszkolu i nie życzą sobie „pouczania”. Nauczyciele często uważają ten typ rodziców za „stracony” dla dalszej współpracy, a nawet odczuwają przed nimi lęk; Unikają wtedy kontaktów, a gdy zostaną urażeni w swych ambicjach zawodowych nierzadko, w sposób nie w pełni uświadomiony, skłonni są do szukania argumentów na rzecz swojej opinii o dziecku. Gdy jest to opinia negatywna, staje się źródłem niewłaściwych kontaktów między dzieckiem a nauczycielem i przekreśla tym samym nie tylko możliwość współpracy z rodzicami, ale i pozytywne wpływy nauczyciela na dziecko.

Nawiązanie z rodzicami prawidłowego, partnerskiego stosunku, nacechowanego wzajemnym zrozumieniem i życzliwością, jest więc podstawą dalszej owocnej współpracy. Pierwszy osobisty kontakt może być nawiązany właśnie przy okazji wywiadu, który powinien być przeprowadzony na terenie przedszkola. Pierwszego wywiadu powinna udzielać matka nawet wtedy, . gdy dziecko jest odprowadzane przez ojca lub babcię, którzy twierdzą, że mogą udzielić wszelkich informacji o dziecku. Jak wiadomo, w normalnych układach rodzinnych związki emocjonalne z matką kształtują się najwcześniej na bazie zabiegów pielęgnacyjnych przy niemowlęciu. Gdy dziecko pozostaje później pod opieką babci lub niani, jego związek z matką jest najsilniejszy. Rola innych członków rodziny, np. ojca, nie mniej ważna, ma nieco inny charakter i w znacznym stopniu zależy od * rodzaju związków między dorosłymi. Poznanie matki, uzyskanie obrazu dziecka i obrazu ukla-

49

4 — Różnice indywidualne...