PICT5969 (2)

i, iy87, s. 66 i n.). ic. Nic wymaga ono Niemniej jednak tóc

•nic, że snetnit —

fonu trzeba koniecznie uzyskać zgodę respondentów, o co zabiegać (por. U. Grzcgołowska-Klarkowska, T. Szuslrows Ważną częścią wywiadu jest również jego zakończeń wprawdzie takich umiejętności, jak rozpoczęcie wywiadu, wolno go bagatelizować. Rozmówca nasz ma odnieść wraż< oczekiwania i przyczynił się w niemałym stopniu do właściwego naświetle^ interesujących nas zagadnień. W tym celu nigdy nie przerywamy nagle prowadzanego przez nas wywiadu. Pozostawiamy czas także na różne wyj_aś_n-_c nia, o które prosił nasz rozmówca, a zwłaszcza na odreagowanie przykrych do znań, jakie mogły towarzyszyć mu podczas wywiadu, zwłaszcza jeśli jego głów^ temat dotyczył spraw osobistych i drażliwych. Aby nie pozostawić przykrego wrażenia, możemy odwołać się do wypróbowanych form grzecznościowych¹ i wprowadzić go w możliwie pogodny nastrój, pamiętając o tym, że poprawni" przeprowadzony wywiad - zwłaszcza z udziałem dzieci i młodzieży — _mo^. być podporządkowany nic tylko celom poznawczym (diagnostycznym), lecz także wychowawczym i terapeutycznym.

Cenną rzeczą jest też, aby po zakończeniu wywiadu dokonać zapisu własnych spostrzeżeń, dotyczących zwłaszcza:

—    nastawienia badanych do osoby przeprowadzającej wywiad i do samych badań;

stopnia rozumienia przez nich poszczególnych pytań kwestionariuszowych i szczerości odpowiadania na nic;

miejsca, warunków i czasu przeprowadzania wywiadu;

—    panującej podczas jego trwania atmosfery.

Odmiany wywiadu

Z uwagi na różny sposób przeprowadzania wywiadu można mówić o kilku jego odmianach, nazywanych tu także określonymi technikami sondażu z zastosowaniem wywiadu. Często spotykanymi jego odmianami są: wywiad nie-skategoryzowany i wywiad skategoryzowany.

Wywiad nieskategoryzowany — nazywany też wywiadem częściowo skategoryzowanym — pozostawia prowadzącemu go możliwie duży zakres swobod) w zadawaniu pytań respondentom. Nic wyklucza wprawdzie przygotowanej wcześniej listy pytań, ale zobowiązuje osobę badającą do zadawania ich w roz ny sposób i w różnej kolejności od tej wcześniej ustalonej. Stosuje się w nim za równo pytania otwarte, jak i zamknięte. Przy czym pierwsze z nich wyraźnie ^ minują nad drugimi. Możliwe jest również zadawanie pytań, nic mieszczący się w kwestionariuszu wywiadu. Przeprowadzany w ten sposób wywiad

266