skanuj0003�3x1200

(skąd im się to wzięłlo?) —

Krzyżackiej dość intrygi!

Król wola do Jadwigi:

„Jadwisia,

Daj pysia.

Wielka wojna dzisia!”

Jeśli przy poprzednich przykładach zastanawlirtU się, w jakim stopniu naruszone zostało sacrum, chowywane w potencjalnym czy rzeczywistym odbioru, to tu nie mamy już wątpliwości: (na Boy| sypały się gromy. Gromiono go za ten wierszy) tylko za ten, jak wiadomo) co najmniej aż do II wojny. Powód oburzenia był jasny: nikogo pi nie poruszyło nadużycie wiersza nielicznego, t«i szącego modnemu wówczas tańcowi cake-jvalk,| temat, temat, temat... (Ściślej mówiąc, ęibui było użycie słów piosenki-tańca, połączone z tal wą stylizacją archaiczno-familiarną do opowieśoll lowej, której pamięć otoczona kultem narodoi nym (nb.: trwające do dziś starania o beatyl miała w ten sposób zostać skalana)) '

Jeżeli powiemy, że dzisiejszy czytelnik koleją rzuca uprzedzenia i przesądy tlamszące poczuci moru, to będziemy mieli tylko część racji. Prał jednak, iż .poczucie tabu jest historycznie zmleni li że słabnie lub wzrasta, ale nigdy całkiem nla Jeśli zaś zanika, komizm traci sens.

Tu właśnie wyraźnie w idą ć_ rolę (przeciw¹ cznyęji, o których była mowa w poprzednim Mogą działać w sposób niszczący nie tylko uli miczny, ale w ogóle „poczucie komizmu, a nawet nyi£za, uczestniczyć w grze kontr modffl delem jako „zakazyrdo-przekroczenia”. Tak /«( wiemy, że wjkolejnych przykładach zawsze zostało pewne tabu sakralności: królewskiego [lut modlitwy, strofy bohaterskiej, godności stanu mo-TStycznego, pieśni rewolucyjnej, kultu narodowego, fle' tylko, że w poprawnie zaprojektowanym odbiorze/ ciszenie to zostało „wkalkulowane” jako coś, co — gwiąc terminami Arystotelesa —Jnie przynosi bólu

Ifizkody^

2

i<W rozważanych przykładach, celem żartu był albo « wyraźnie rozpoznawalny i zapamiętywalny wzór, zdarzenie na~pozór z tekstem^-i jego właściwosćia-| stylistycznymi nie związane lub źle zwiążaneTZcIe-liSmy’ poniekąd arbitralnie, bo bez ujawniania Mego toku rozumowania historycznoliterackiego, że cierz nie jest żartem z pacierza, lecz z króla i że ftplet kpi ze studentów ASP, a me z pieśni rewolu-Jnej. Nie wykluczyliśmy wszakże pewnego narusżela immunitetu modlitwy i pieśni rewolucyjnej. Przy-ek Myszeidy i Monacliomachii przysporzył więcej '.ności — tu odpowiedź była dwuznaczna, bo ostrze ftriczne skierowane zostało w dwu kierunkach, za-|wno przeciw polskim XVIII-wieczny.m obyczajom ^sztornym, jak i przeciw^atosowi poezji heroicznej.

ywiście to „przeciw” — jak wiemy — nie musi Jaczać zjadliwej satyry, lecz igraszkę i zabawę, czyli izm humorystyczny. Natomiast w Proroctwie kró-,j Jadwigi}żad na materia literacko-stylistyczna na-iona me została, bo popularnego tekstu cake-walka ■ mógł chronić żaden zakaz. [Tu celem ataku zdecydo-nego i świadomego były starania o beatyfikację Kró-ij, a szerzej — „stosuneczki w prasie”, które wszy-Jm się przydadzą, nawet ^narłyrn^omazańcom. Wypił tu typ komizmu ^gradacyjneg&y>dragment d/iejów Polski został „zaśpiewany*⁷^melodię mu-. ńSkiego tańca.

359