skanuj0016 (96)

457

14.5. Związki przedwbakteryjne zaburzające syntezę ściany komórkowej

grupę aminową. Rozwiązaniem jest stosowanie proleku, w którym jedna z polarnych grup jest zamaskowana ugrupowaniem zabezpieczającym. Po zaabsorbowaniu proleku przez ściany jelit, ugrupowanie to jest usuwane w wyniku metabolizmu. Trzy przykłady takich proleków przedstawiono na rys. 14.37.

o

ii

R=|-CH₂0 CMe₃ O

r §

PIWAMPICYLINA

TALAMPICYLINA

f    „CL

R= j-CH-0 0-CH₂Me BAKAMPICYLINA

Rysunek 14.37. Proleki pomagające w absorpcji penicylin przez ściany jelit

Wszystkie te trzy związki są prolekami ampicyliny. Grupa karboksylowa jest w nich zablokowana bardzo rozbudowanym ugrupowaniem estrowym. Można by zadać pytanie: dlaczego nie wprowadzono prostego estru metylowego? Odpowiedź jest prosta: otóż estry metylowe penicylin nie ulegają metabolizmowi w organizmie ludzkim. Prawdopodobnie szkielet układu penicyliny znajduje się zbyt blisko grupy estrowej, co chroni ją przed dostępem esteraz.

Stwierdzono, że na szczęście estry acyloksymetylowe są podatne na działanie niespecyficznych esteraz. Takie „wydłużone” estry zawierają daleko od rdzenia penicyliny drugie ugrupowanie estrowe, które jest bardziej podatne na atak esteraz. Powstające produkty hydrolizy są nietrwałe i ulegają spontanicznemu rozkładowi z uwolnieniem wolnej grupy karboksylowej (rys. 14.38) i formaldehydu. Powstawanie formaldehydu nie jest korzystne, ponieważ jest to związek toksyczny. Tworzy się on jednak w ustroju w wyniku enzymatycznej demetylacji różnych związków pochodzących z pożywienia, tak że jego ilość uwalniana z leków, takich jak penicylina, jest niewielkim problemem, ponieważ leki te stosuje się krótko.

H©

;c~o-ch₂-o'

CMe₃

ENZYM

//

rv

c-o—ch₂-o

i

Formaldehyd

Rysunek 14.38. Rozkład estrów acyloksymetylowych