skanuj0008 (186)

14.5. Związki przedwbakteryjne zaburzające syntezę ściany komórkowej	449

atomie azotu, i dlatego grupa karbonylowa jest dużo bardziej elektrofilowa niż można by oczekiwać od trzeciorzędowego amidu. Zwykle amid trzeciorzędowy jest dużo mniej podatny na odczynniki nukleofilowe, ponieważ struktury rezonansowe pokazane na rys. 4.25 osłabiają elektrofilowy charakter grupy karbo-nylowej.

3. Wpływ acylowego łańcucha bocznego (udział grup sąsiadujących)

Na rysunku 14.26 przedstawiono, w jaki sposób sąsiadujące grupy acylowe mogą aktywnie uczestniczyć w mechanizmie otwarcia pierścienia laktamu. Penicylina G ma samoniszczący mechanizm wbudowany w swoją strukturę.

R . H

Kwas penilenowy    Kwas penicylenowy

łysunek 14.26. Wpływ acylowego łańcucha bocznego na wrażliwość na kwasy

Zmagania z problemem wrażliwości na kwasy

Walka z wrażliwością na kwasy jest trudnym zadaniem. Nic nie można zrobić z dwoma pierwszymi czynnikami, ponieważ pierścień p-laktamu jest decydujący o aktywności przeciwbakteryjnej. Bez niego cząsteczka jest całkowicie pozbawiona aktywności biologicznej.

Zmagać się można tylko z trzecim czynnikiem. Można spróbować zredukować udział grup sąsiadujących w celu utrudnienia lub uniemożliwienia acylowej grupie karbonylowej ataku na pierścień (3-laktamu. Na szczęście operacja taka jest wykonalna. Jeśli do grupy karbonylowej jest przyłączona dobra grupa elek-tronoakceptorowa, to w wyniku efektu indukcyjnego elektrony powinny zostać odciągnięte od atomu tlenu grupy karbonylowej, co wpłynie na ograniczenie jej skłonności do działania jako nukleofil (rys. 14.27).

Penicylina V (rys. 14.28) ma elektroujemny atom tlenu w łańcuchu acylo-wym o wymaganym charakterze elektronoakceptorowym. Cząsteczka ta jest od-