skanuj0026 (95)

252 Homa Hoodfar

kwencji noszenia zasłony w zachodnim świecie, więc przyjęcie jej jest postrzegane przez wielu muzułmanów jako ważny symbol wyrażający zaangażowanie kobiety w sprawy wiary. Kobietom noszącym zasłonę pozwala się na dużo większą swobodę w kwestionowaniu islamskich podstaw wielu patriarchalnych obyczajów podtrzymywanych w imię religii. Na przykład kilka noszących zasłonę kobiet z badanej grupy skutecznie sprzeciwiło się aranżowanym małżeństwom, argumentując, że islam dał kobietom prawo wyboru partnera. W ten sposób nie tylko uchroniły się od utraty szacunku rodziców i wspólnoty, ale też podniosły świadomość i stworzyły wzór oporu dla innych młodych kobiet ze swojej społeczności.

Noszenie zasłony pomogło wielu muzułmankom osłabić opór ze strony rodziców i społeczności wobec wyjazdu młodych kobiet na studia, szczególnie jeśli musiały one opuścić dom i żyć same w innym mieście. Niektóre z noszących zasłonę kobiet skutecznie dowodziły, że islam wymaga od rodziców równego traktowania dzieci i zapewnienia edukacji dziewczynkom i chłopcom w takim samym stopniu - skoro więc ich bracia mogli wyjechać na studia i żyć samodzielnie, one powinny mieć takie same możliwości³¹. Badane przeze mnie kobiety w znacznej mierze przypisywały sukces noszeniu zasłony, co pokazywało rodzicom, że nie chcą zatracić kulturowych wartości i stać się „białymi Kanadyjkami”³². Adaptowały raczej istotne, pozytywne aspekty kanadyjskiego społeczeństwa, czyli społeczeństwa przyjmującego, by połączyć je z wartościami i korzeniami własnej kultury³³.

Wiele muzułmanek jest świadomych, że ciężar ustanawiania tożsamości własnej społeczności i jej wartości moralnych w dużo większym stopniu spoczywa na nich niż na mężczyznach. Ci w większości noszą wyłącznie zachodnie ubrania i nie wyróżniają się jako członkowie mniejszości. Muzułmanki, krytykujące niektóre kulturowe praktyki własnych społeczności i podwójne standardy sankcjonowane często w imię islamu, przez innych członków społeczności są oskarżane nieraz o to, że zachowują się jak Kanadyjki, a nie jak muzułmanki. Wiele z nich, kwestionując stosunek swoich rodzin i społeczności do kobiet, zauważyło, że noszenie zasłony często oznacza, że mogą wyrażać własne poglądy i zostają wysłuchane w sposób, w jaki nie słucha się muzułmanek nienoszących zasłony. Ich krytyki nie można zbyć argumentem o utracie wiary. Jednak kiedy noszą zasłonę,

³¹    Wiele kobiet doszło do takich wniosków na podstawie samodzielnych studiów i własnych interpretacji islamskich tekstów. Były świadome, że ich interpretacje są nowością, uważały jednak, że pozostają w duchu islamu i zostały przeoczone przez tradycyjnych religijnych przywódców, którzy nie rozróżnili tradycji od islamu.

³²    Wielu rodziców należących do grup mniejszościowych ceni przystosowanie i adaptacją swojej kultury do kultury państwa przyjmującego, obawiają się jednak, że ich dzieci mogą odrzucić własną kulturę na rzecz kultury dominującej.

³³    Nie chodzi o to, że w procesie tym nie muszą iść na kompromisy, próbuję jednak pokazać, że adaptacja może być mniej stresująca i przebiegać bardziej harmonijnie dzięki strategiom wypływającym z samej społeczności.