img025

Saunders do założenia tej placówki było poznanie w roku 1947, podczas pracy w Hospicjum Świętego Łukasza (St. Lukes Home) w Londynie, znajdującego się tam pacjenta, Żyda polskiego pochodzenia, Dawida 'Paśmy. Częste rozmowy i nawiązanie bardzo silnej więzi emocjonalnej z umierającym na chorobę nowotworową Dawidem stały się dla Cice-ly Saunders główną przyczyną założenia przez nią wiele lat później Hospicjum Świętego Krzysztofa - specjalnego szpitala dla osób będących w stanie terminalnym. W dwa lata po otwarciu tego hospicjum, w roku 1969, powiększyło ono zakres świadczonych usług o opiekę domową nad chorymi (z ang. home care).

Obecnie hospicjum założone przez Cicely Saunders jest światowym centrum szkoleniowym zajmującym się kształceniem nowego personelu medycznego dla innych hospicjów na świecie. Każdego roku z jego bezpłatnej pomocy korzysta około 1600 pacjentów. Placówka posiada 50 łóżek, z których korzysta rocznie około 1100 osób. 40% pacjentów przebywa w domu, pozostając jednak pod całodobową opieką personelu hospicjum oraz jego przychodni hospicyjnej (Saunders 2004, s. 17). Od chwili powstania Hospicjum Świętego Krzysztofa, w Europie i na innych kontynentach idea opieki hospicyjnej zaczęła się rozwijać bardzo dynamicznie. Prawie wszyscy założyciele hospicjów w ponad 90 krajach na całym świecie przyznają, że bodźcem do ich inicjatyw był przykład Damę Cicely Saunders i londyńskie St. Christopher’s Hospice. Szczególne zainteresowanie przykład ten wzbudził u amerykańskich specjalistów zajmujących się niesieniem pomocy ludziom umierającym. Amerykańskim przykładem naśladownictwa brytyjskiego hospicjum C. Saunders był pierwszy Zespół Opieki Domowej w New Haven (Branford) w 1971 r, w stanie Connecticut, założony przez przełożoną szkoły pielęgniarskiej w Yale — Florence Wald i kapelana miejscowego szpitala - Eda Dobihala. Drugim amerykańskim ośrodkiem o podobnych celach działania był specjalny zespół konsultacyjny dla chorych terminalnie, założony przez kapelana Carletona Sweetsera przy nowojorskim Szpitalu Świętego Łukasza. W placówce tej szczególny nacisk kładziono na opiekę domową, w połączeniu z profesjonalnym poradnictwem w zakresie pielęgnacji i zabiegów medycznych. Milowym krokiem w kierunku rozwinięcia technik łagodzących cierpienia fizyczne i psychiczne, jakie towarzyszą osobom terminalnie chorym oraz przełamywania ich izolacji społecznej, odciążając tym samym ich najbliższych, było powstanie w roku 1975 przy Hospicjum Świętego Łukasza w Sheffield ośrodka dziennego pobytu dla nieuleczalnie chorych.

Hospicjum wc współczesnej rzeczywistości

Współczesna definicja hospicjum

Współcześnie przyjęło się uważać, iż „hospicjum to program lub placówka zaspokajająca potrzeby psychiczne, społeczne i fizyczne pacjentów umierających i ich rodzin lub też miejsce, a zarazem filozofia opieki nad człowiekiem cierpiącym i/lub umierającym. Zwykle jest to połączenie opieki domowej i kompleksowej opieki szpitalnej, w celu pomocy osobom śmiertelnie chorym i ich rodzinom, by mogły żyć godnie, jak to możliwe” (Zych 2001, s. 87).

Cele hospicjum

Nadrzędnym celem opieki hospicyjnej jest zapewnienie chorym jak najlepszej opieki medycznej, pielęgniarskiej, psychologicznej, duchowej i wspieranie ich samych oraz ich rodzin w okresie choroby, umierania, żałoby (Tkaczewska 2001, s. 87). Cel hospicjum można również połączyć z dwoma zasadniczymi systemami opieki, wypracowanymi przez założycielkę Hospicjum Świętego Krzysztofa w Londynie, Cicely Saunders: Cure system - (z ang. system uzdrawiania) - oznacza leczenie aktywne, dążące do kontroli choroby, jej eliminacji i do przywrócenia zdrowia,

-    Care system - (z ang. system opieki) - oznacza system opieki dążący do likwidacji objawów choroby.

Najważniejsze typy hospicjum i jego organizacja pracy

Charakter oraz organizacja hospicjum, abstrahując od zwyczajowych i spontanicznych form sprawowania opieki nad terminalnie chorymi, będzie zależny od kultury i warunków społecznych i ekonomicznych danego społeczeństwa, ludzi, którzy to hospicjum tworzą, nabytych doświadczeń, rodzaju medycyny, jaką stosują oraz samego pojmowania śmierci (Górecki 2003, s. 253). Wyróżnić można trzy typy opieki hospicyjnej:

-    zespół domowej opieki hospicyjnej - złożony z wykwalifikowanych pielęgniarek, konsultujących lekarzy, pracowników socjalnych, psychologów, rehabilitantów, księdza i wolontariuszy, którzy sprawują opiekę nad chorymi w ich domach,

-    hospicjum stacjonarne - w którym sprawuje się całodobową, specjalistyczną opiekę medyczną, pielęgniarską, psychologiczną i duchową nad ciężko chorymi i cierpiącymi, głównie z powodu zaawansowanej eho