cych się efektów ubocznych związanych z ćwiczeniami wydaje się przede wszystkim nieodpowiednio stosowana technika. Stwierdzono na przykład, że osoby, u których odnotowano ich występowanie, w wielu wypadkach uprawiały ćwiczenia przez kilka godzin z rzędu. Powszechnie uważa się, że jeśli ćwiczenia wykonywane są ściśle według podanych wskazówek, ryzyko wystąpienia skutków ubocznych jest praktycznie znikome.
Można tutaj jeszcze raz powrócić do porównania treningu umysłowego z ćwiczeniami fizycznymi. Jak wiemy, zdarza się, iż ludzie uprawiający na przykład biegi doznają zwichnięcia stopy, bólu w kolanach czy podobnego typu dolegliwości. Odnotowuje się nawet występowanie zakłóceń pracy serca mających bezpośredni związek z bieganiem. W większości tych wypadków przyczyną negatywnych skutków jest nadmierne obciążenie organizmu, będące wynikiem przetrenowania.
Dość często pojawiającym się problemem jest brak możliwości takiej organizacji czasu, by starczyło go na dwukrotne ćwiczenia. Rzeczywiście z początku dla utrzymania regularnego rytmu ćwiczeń konieczna jest spora doza woli oraz wytrwałości, podobnie zresztą, jak to się ma z treningiem fizycznym. Trzeba jednak pamiętać, że nieregularność niweczy pozytywne skutki treningu umysłowego.
Wola i wytrwałość są istotne aż do czasu wystąpienia pierwszych korzystnych efektów. Później, kiedy odczuje się już dobroczynne oddziaływanie ćwiczeń oraz spostrzeże, iż same w sobie stanowią one przyjemny odpoczynek, motywacja do ich wykonywania wzrasta i w rezultacie prowadzi do wypracowania zwyczaju.
Po nieco dłuższym okresie uprawiania treningu mentalnego większość osób zauważa, że czas przeznaczany na ćwiczenia odzyskuje się z naddatkiem w formie dodatkowej energii oraz zwiększonej efektywności działania.
Dobrze jest, kiedy ćwiczenia uprawiają także osoby z najbliższego otoczenia, jako że można się wtedy wspierać wzajemnie i pomagać sobie w utrzymaniu systematyczności.
Doznania pojawiające się w trakcie treningu umysłowego mogą być bardzo różne. Zdarza się nawet, że podczas ćwiczeń występuje rozdrażnienie i znudzenie, jednak najczęściej spotykanym doznaniem jest wyraźna I >i zyjemność i rozluźnienie powiązane z wewnętrznym •■pokojem. Najczęściej uczucie błogości jest tak inten-■ ywne, że chciałoby się trening przedłużyć mimo iż I >i zewidziany czas upłynął. Jednak podkreślam jeszcze raz, że bardzo ważne jest zakończenie ćwiczeń po dwudziestu minutach. Chodzi o to, by uwalniać się od stresu I a oporcjonalnie do potrzeb. Oczywiście nie skończy się tragedią to, że się niekiedy bez specjalnego zamiaru I >i zekroczy nieznacznie zalecany czas ćwiczeń.
jest normalne, że podczas treningu mentalnego pojawiają się myśli. Może się zdarzyć, iż nie odczuje się
115