img073 (12)

siarkowym, który wypiera bardzo słaby kwas borowy z jego soli amonowej, a wiąże się bezpośrednio z amoniakiem tworząc siarczan amonowy.

2NH₃ + 4H₃B0₃    (NH₄)₂B₄0₇ + 5H₂0

(NH₄)₂B₄0₇ + H₂S0₄ + 5H₂0 -> (NH₄)₂S0₄ + 4H₃B0₃

Wskaźnikiem w tym wypadku jest również czerwień metylowa lub jej mieszanina z błękitem metylenowym. Kwas borowy nie musi być mianowany, co stanowi zaletę tego sposobu postępowania. Jednak należy pamiętać, że podczas destylacji roztwór w odbieralniku nie powinien ogrzać się powyżej 45°C, gdyż grozi wówczas rozkład boranu amonowego i straty amoniaku [27].

Zasadniczym warunkiem uzyskania dobrych wyników w oznaczaniu azotu metodą Kjeldahla jest ilościowe przechodzenie w amoniak azotu zawartego w związku organicznym w czasie mineralizacji. Warunek ten spełniony jest w przypadku amin alifatycznych i aromatycznych, amidów, imidów, aminokwasów, peptydów i białek, a także wielu związków zawierających azot w pierścieniach heterocyklicznych. Jednakże azot niektórych pochodnych pirydyny i pirazolu oraz związków nitrowych i nitrozowych nie przechodzi w warunkach tej metody ilościowo w amoniak i wyniki oznaczenia są dla tych związków niezadowalające. Także związki azowe i pochodne hydrazyny nie mogą być bezpośrednio oznaczane metodą Kjeldahla, gdyż pod wpływem gotowania ze stężonym kwasem siarkowym łatwo odszczepiają wolny azot.

Dla niektórych z wyżej wymienionych pochodnych opracowano modyfikacje, umożliwiające ich oznaczanie metodą Kjeldahla; np. związki nitrowe i nitrozowe ogrzewa się łagodnie ze stężonym kwasem siarkowym z dodatkiem kwasu salicylowego; powstaje wówczas kwas nitrosalicylowy [36], który redukuje się następnie tiosiarczanem sodowym lub cynkiem do kwasu aminosalicylowego, po czym dopiero prowadzi się mineralizację zgodnie z metodą Kjeldahla [161-163]. Taką zmodyfikowaną metodę mineralizacji związków nitrowych i nitrozowych przyjęła farmakopea amerykańska [19]. Stwierdzono jednak, że metoda ta nie dla wszystkich związków nitrowych daje dobre wyniki [164].

Związki azowe i pochodne hydrazyny powinny być poddane wstępnej redukcji za pomocą pyłu cynkowego, chlorku cynawego, formaldehydu itp. w obecności kwasu solnego; przed przystąpieniem do mineralizacji kwasem siarkowym należy otrzymaną mieszaninę poreakcyjną odparować [165], Także dodatek glukozy do mieszaniny mineralizującej umożliwia prawidłowe oznaczanie pochodnych hydrazyny, jak również związków nitrowych [166].

Farmakopea węgierska [15] poleca poddawanie związków nitrowych, nitrozowych i azowych uprzedniej redukcji podsiarczynem sodowym (Na₂S₂0₄) w rozcieńczonym kwasie siarkowym. Po odparowaniu następuje mineralizacja stężonym kwasem siarkowym z dodatkiem selenu. Dalszy tok oznaczania nie odbiega od przepisu ogólnego.

Odczynniki używane w toku oznaczania metodą Kjeldahla powinny być wolne od azotu. Aby zabezpieczyć się przed błędami wynikającymi z obecności zanie-

309