38 1. Model biznesu - przegląd koncepcji teoretycznych
3. Modele producentów (producer tnodels), w tym modele: wytwórcy, dostawcy usług, edukatora, doradcy, dostawcy informacji, stałego dostawcy (custom supplier)-,
4. Modele dostawców infrastruktury (infrastructure provider tnodels), w tym portale infrastrukturalne.
Klasyfikacja A.N. Afuaha i C.L. Tucciego
A.N. Afuah i C.L. Tucci, nawiązując do P. Timmersa i M. Rappy, wyróżnili dziewięć
modeli e-biznesu1:
1. Model pośrednika (brokera) (brokerage model): pełnienie funkcji organizatora rynku, który kontaktuje nabywców i sprzedawców i pobiera jednorazowe opłaty od transakcji realizowanych za jego pośrednictwem, przyczyni pośrednik może działać tak w relacjach B2B, B2C, jak i C2C;
2. Model reklamowy (advertising model): właściciel witryny WWW tak kształtuje swój produkt, by zainteresować jak największą liczbę internautów, gdyż źródłem jego przychodów są opłaty wnoszone przez reklamodawców;
3. Model pośrednika informacyjnego (infomediary model): gromadzenie informacji
0 nabywcach (konsumentach, nabywcach instytucjonalnych) dzięki oferowaniu im określonych korzyści (na przykład nagród rzeczowych, bezpłatnych usług) w celu odsprzedaży tych informacji przedsiębiorstwom prowadzącym badania nabywców
1 tworzącym ich profile;
4. Model kupca (merchant model): sprzedaż hurtowa i/lub detaliczna towarów i usług za pośrednictwem Internetu na podstawie cennika lub w drodze aukcji;
5. Model producenta (manufacturing model): wytwórcy docierają do nabywców bezpośrednio z zastosowaniem Internetu, dzięki czemu mogą ograniczyć koszty i poprawić poziom obsługi klienta;
6. Model sieci afiliowanej (affiliate model): oparty na systemie elektronicznych odesłań łączących ze sobą strony WWW różnych przedsiębiorstw zajmujących się handlem elektronicznym, przy czym za każdym razem, gdy odwiedzający przełącza się na stronę WWW danego przedsiębiorstwa i dokonuje tam zakupu, internetowy detalista płaci afiliowanemu podmiotowi prowizję stanowiącą określony procent od wartości transakcji zrealizowanej z jego udziałem;
7. Model wirtualnej wspólnoty (community model): odwoływanie się do lojalności internautów wobec wirtualnej rzeczywistości, a członkowie takiej społeczności są atrakcyjną docelową grupą klientów dla wielu przedsiębiorstw;
8. Model abonencki (subscription model): oferowanie odpłatnego (opłata abonencka) dostępu do witryny, na której publikowane są wartościowe dla klientów treści;
9. Model taryfowy (utility model): naliczanie opłat za faktyczne użytkowanie zasobów
przez klientów, przy czym aktywność każdego użytkownika jest mierzona.
Klasyfikacja A. Hartmana, J. Sifinisa i J. Kadora
A. Hartman, J. Sifinis i J. Kador2 nie podali wprawdzie definicji modelu biznesu, ale analizowali wyróżnione przez siebie modele e-biznesu, biorąc pod uwagę następujące kryteria: oferowane usługi, grupa docelowa, obszary działania, wymagane zasoby, cel i źródła przychodów.
Autorzy wyróżnili pięć kategorii modeli e-biznesu. Charakterystykę wyróżnionych przez A. Hartmana, J. Sifinisa i J. Kadora kategorii modeli e-biznesu przedstawiono w tabeli 1.6.
Tabela 1.6. Charakterystyka wyróżnionych przez A. Hartmana, J. Sifinisa i J. Kadora kategorii modeli e-biznesu
Model e-biznesu |
Kryteria |
Opis |
Sn |
Oferowane usługi |
Produkty (sprzedaż produktów, przyjmowanie zamówień), usługi |
% |
(dostarczanie usług, obsługa konsumenta), treść (informacja na temat | |
O |
produktów i usług) | |
§ • |
Grupa docelowa |
Rynki i klienci niszowi |
.1 |
Obszary działania |
Dostarczanie produktów i usług internetowych |
41 |
Wymagane |
łednoczesne zarządzanie wieloma relacjami, zdolność do szybkiego |
5 |
kompetencje |
nawiązywania i rozwiązywania współpracy z partnerami, rzetelna/ |
elastyczna infrastruktura, ciągła innowacyjność w zakresie produktów | ||
V-. |
i obsługi klienta, szybka reakcja na powstające możliwości | |
Cel |
Zdominowanie niszy rynkowej | |
Źródła przychodów |
Marża od ceny produktów/usług, przychody z reklamy | |
Oferowane usługi |
Usługi agregacji, kojarzenie ofert (nabywców i sprzedawców), treść (na temat segmentu rynku, sektora, części łańcucha tworzenia wartości), produkt i usługa (możliwość realizacji zleceń) | |
Grupa docelowa |
Członkowie społeczności wirtualnej, członkowie łańcucha tworzenia | |
C 'P c3 |
wartości lub części łańcucha w danym sektorze, segment rynku | |
Obszary działania |
Agregacja kupujących i sprzedających w celu ułatwienia przeprowadzenia | |
£ |
transakcji | |
.0 |
Wymagane |
Obsługa procesu transakcyjnego, agregacja końcowych użytkowników |
a |
kompetencje |
i informacji, nawiązywanie współpracy, zarządzanie relacjami z innymi |
<U |
partnerami w Internecie | |
o CH |
Cel |
Wykreowanie wśród klientów wizerunku firmy jako dominującego podmiotu na rynku lub przejęcie przeważającej części zawieranych na tym rynku transakcji |
Źródła przychodów |
Reklama, prowizje z subskrypcji, prowizje za współpracę, procent od zawartych transakcji |
A.N. Afuah i C.L. Tucci, Biznes internetowy. Strategie i modele, Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2003, s. 87-89.
A. Hartman, J. Sifinis i). Kador, E-biznes. Strategie sukcesu w gospodarce internetowej. Sprawdzone metody organizacji przedsięwzięć e-biznesowych, Wyd. K.E. Uber s.c., Warszawa, 2001, s. 116-162.