img246 (7)

246

Przez przemieszczenie poziome należy rozumieć "bezwzględno przemiusz-' czenia punktów terenu mierzone w jednostkach długości. Powstają one w wyniku spełzania mas skalnych w kierunku środka niecki, krzywa b (rys. 260) ilustruje wartości przebiegu przesunięć terenu w stosunku do krawędzi eksploatacji, a jego maksymalna wartość występuje w pobliżu granic eksploatacji.

Przez poziome odkształcę nie właściwo należy rozumieć stosunek gdzie Al jest przyrostem długości wywołanym przez wpływy eksploatacji. Wartości odkształceń właściwych poda jo elę bądź w mm/m, bądź «r promili®. Hozkład odkształceń właściwych ilustruje krzywa o (rys. 260), zwana niekiedy krzywą deformacji. Krzywa ta posiada dwa maksimum (wartości dodatnie) i dwa minimum (wartości ujemne) zlokalizowana poza krawędziami eksploatacji. Wartości odkształceń dodatnich nazywa się odkształceniami rozciągającymi, zaś ujemnych - ściskającymi. Jak widać na wykresie rysunku 260, odkształcenia ściskające występują bezpośrednio nad eksploatowanym pokładem z tendencjami do wyraźnych rozluźnień (zanikania) przy większych polach eksploatacyjnych. ttatema tycznie krzywa defornaoji powstaje w wyniku obliczania drugiej pochodnej z krzywej profilu niecki osiadania.

Krzywizna terenu K jest odwrotnością promienia H krzywej profilu niecki, wyrażonego w metrach, a jej wartość maksymalna jest umiejscowiona zawsze w bezpośrednim sąsiedztwie frontu eksploatacyjnego. Przebieg krzywizny terenu ilustruje krzywa e z rysunku 260,

Z punktu widzenia ochrony obiektów powierzchni przed skutkami eksploatacji za najważniejszy wskaźnik uznaje się odkształcęula właściwe, gdyż one wywlcTają największe uszkodzenia obiektów. Opierając się aa tym wskaźniku dokonano podziału obiektów na powierzchni na oztery kategorie ochrony, przy c;:-ym jako kryterium przyjęto dopuszczalno wielkości poziomych odkształceń właściwych (w bezwzględnych wartościach)

Kategoria	Odkształcenia poziome
I	iz <1,5 *o
13	1,5 <€x <3,0
III	2,0 < tx < 6,0
IV	6,0 < <9,0

Dopuszczenie do eksploatacji pod obiektem daoaj kategorii ochrony odbywa się ns takim joj uwarunkowanym prowadzeniu, by prognozowany wskaźnik odkształceń właściwyoh, wyliczony według teorii szkód górniczych, nie został przekroczony.

Każdej eksploatacji pod obiektami chronionymi (budowle - filary szybowe itp.) towarzyszą obsarwaoje geodezyjna, których celem jest ustalę-