D. Chlebna-Sokół, D. Kardas-Sobantka
wadza się mały palec, zamiast wskazującego. Drugą ręką wykonuje się lekki ucisk na powłoki brzuszne tej okolicy, w której podejrzewa się zmiany patologiczne.
Badanie per rectum ma szczególną wartość w rozpoznawaniu zapalenia wyrostka robaczkowego, ograniczonego zapalenia otrzewnej i guza sugerującego podejrzenie wgłobienia. Obecność świeżej krwi na palcu jest jednym z typowych objawów wgłobienia. Pusta bańka odbytnicy skłania do podejrzenia niedrożności.
Wiele elementów badania neurologicznego przeprowadza się w poszczególnych etapach badania fizycznego omówionych wcześniej.
Przy ocenie stanu ogólnego zwraca się uwagę na przytomność, zaburzenia ilościowe i jakościowe świadomości, stan psychiczny, mowę; przy badaniu skóry - na czucie powierzchniowe (dotyku, bólu, temperatury), odruchy skórne (przeczu-lica, dermografizm); przy badaniu postawy i budowy ciała - na chód dziecka i zmysł równowagi (próba Romberga - czy nie pada, drżenie - w którą stronę oraz próba palec-nos).
W badaniu narządu ruchu (układ kostny i stawowo-mięś-niowy) ocenia się napięcie mięśni, drżenie kończyn, ruchy mimowolne oraz czynne i bierne w stawach. Ponownie zwraca się uwagę na czucie powierzchniowne (dotyk, zimno) i czucie głębokie (poleca się odróżnić kierunek zginania lub prostowania w stawach palców przy zamkniętych oczach u leżącego płasko dziecka oraz wykonanie ruchów naprzemiennych rąk i przedramion - młynka).
Odruchy ścięgniste ocenia się obustronnie za pomocą młotka neurologicznego w następujący sposób:
promieniowy - kończyna górna przywiedziona w ramieniu, a przedramię zgięte w stosunku do ramienia pod kątem 120°; ręka w ułożeniu pośrednim między pronacją a supinacją; ujmuje się lewą ręką brzeg łokciowy ręki badanego i uderza młotkiem w okolicę wyrostka rylcowatego kości promieniowej; w odpo-
99