IMGP0167

244

tkaniny g Uaycux. Dokładna lektura pozwala dostrzec na ko* hicrcu z Ihtyeiuc około dziesięciu systemów różnych znaków m* formujących o tożsamości, statusie społecznym, przynależności, godności, czynnościach, a nawet pochodzeniu etnicznym (pod* golone karki odróżniające Normandów od Saksonów) przedstawionych na tkaninie licznych osób i grup. Powstaje problem powiązania tych systemów znaków z systemem heraldycznym, iaki się utrwali kilkadziesiąt lat później. W tym celu korzystne wydaje się przesunięcie w czasie: zamiast pozostawać w okolicach roku tysięcznego przenieśmy się od razu na początek wieku XUI. W tym okresie wszystkie gałęzie znakomitych rodów — wraz z tymi, które się odłączyły od starszej linii, zanim jeszcze powstały herby — posługują się podobnymi godłami. Czy mamy tu do czynienia ze świadomym wyborem mającym podkreślić spójność rodziny? Czy też raczej z przechodzeniem z pokolenia na pokolenie emblematu używanego przez przedstawicieli danego rodu na długo przed pojawieniem się herbów? Badania pozwalają mniemać, że obie te hipotezy są uprawnione, w odniesieniu zarówno do Francji i Anglii, jak i do Cesarstwa^,7. Pozwalają też one na wyjście poza rodowe emblematy funkcjonujące przed pojawieniem się herbów i docenienie roli emblematów feudalnych i terytorialnych, przekazywanych przez różne nośniki (tkaniny i proporce, monety, pieczęcie) od końca okresu karolińskiego do początków XIII wieku, kiedy to oba rodzaje emblematów stopiły się w ostatecznie uformowane już herby.

Pierwotna heraldyka zdaje się łączyć w jeden system — jednocześnie społeczny i techniczny — potrójną emblcmatykę okresu wcześniejszego: indywidualną, rodową i feudalną. System ten uformował się niezależnie od wpływu Kościoła, czego dowodem jest fakt, że słownictwo, którym od początku opisywano herby, wywodzi się z języka miejscowego. Oprócz odnoszenia się do spraw czysto militarnych, system ten jest związany ze zjawiskiem o wyjątkowo szerokim zasięgu obejmującym cały XII wiek, a dotyczącym wszystkich osób i grup społecznych: poszukiwaniem, potwierdzaniem i proklamacją własnej tożsamości. Ostatni punkt jest tu najważniejszy. Zmiany zachodzące