IMG19 (9)

.fofoc woły Przestrzega przed nimi nie tylko podręcznik, lecz także przysłowie:

,'_K (| ,_cSj za blisko klepiska — ziarno nie będzie zasiane.”

' Również o potrzebie spulchniania ziemi motykami w okresie siewów mówią bliezki z archiwów. Znamy nawet „normy” obowiązujące w tej dziedzinie jziennie rolnik winien był spulchniać 4—8 sar (140—280m²) pola. Każda i _r1tffU praca była objęta normami.(Tabliczki z okresu HI dynastii Ur przynoszą rtlc danych, świadczących o metodycznym normowaniu zadań w poszczególnych ^dżinach robót polowych. Na jednego rolnika, któremu przydzielano odpowiedni Kisoad pomocniczy, przypadało 4—8 bur (25—50 ha) ziemi do obróbki. Z tego ria odpowiedzialny za jego uprawę engar winien był dostarczyć 100—200 gur jjama. Normy zasiewów i zbiorów też były przewidziane. W zależności od klasy pftni przeznaczano na siew od 120 siła do 2—3 gur (50—360 litrów) ziarna,

! (tym. że średni plon z 1 bur wynosił około 36________'

*6ospodarka byfa więc ściśle planowana. I to nie tylko w zakresie upraw zbożowych!

\ OhA) połowy III tysiąclecia świątynie i pałace dysponowały sporymi plantacjami i |opodami warzywnymi. Te ostatnie w Lagasz obejmowały obszar 200—600 sar ziemi , (33—2 ha) pociętej na działki wielkości od 10 do 100 sar według upraw. W ogrodach .■ogni Baby uprawiano różne gatunki cebuli (m.in. specjalny, przeznaczony na karmę j* wołów),bób, rzepę, ogórki, koper, kmin, anyżek, szafran itd.

W sadownictwie zajmowano się przede wszystkim palmami daktylowymi.

I Iboiacje te niekiedy musiały być bardzo rozległe. Na jednej z nich, w okresie HI I jnustii tir, rosły 1332 drzewa, z których zbierano 61 gur i 154 siła owoców. Na I diatacjach Muszbianna pracowało równocześnie 141 wolnych robotników i 132 I Krotników i niewolnic. Podobnie jak systematycznie przeprowadzano klasyfikację 1 pmdw ornych (np. wydzielano specjalne pola pod zasiewy lnu czy sezamu),

I pwadzono też regularne badania nad wydajnością palm daktylowych. W dokumen-I ń dotyczących zbiorów daktyli posługiwano się liczbami drzew podzielonych I a pupy według wieku i wydajności. Skala wydajności była dość rozległa: od 10 I io60 lila (4—24 litry), zależnie od wieku palmy. Najlepiej owocujące dawały | awt 1 gur daktyli.

I U w połowie III tysiąclecia, jak o tym świadczą m.in, tabliczki z Ur,

I fboucje dostarczały nie tylko owoców. Obok palm daktylowych rozwijała | oprawa „drzew smolistych”, używanych przy budowie statków. W bezdrzewnej | nunc trzeba było starać się o zalesienie zarówno dla celów ochronnych,

] i też dla uzyskania materiału budowlanego. Wykorzystywano do tego m.in. i ut, mało wydajne palmy, a głównie drzewo tamaryszku. Za czasów Urukaginy Izolacje drzewne prócz daktyli, fig, granatu przekazywały do magazynów ^fabrykaty z drewna — deski i pnie na maszty, kadłuby statków, pługi I 'i Tak więc nawet w gospodarstwach rolnych istniała od dawna wielokierunkowość 1 podakcj^N

] Wśród ludności rolniczej najlepiej sytuowani chyba byli sadownicy. Posiadali * »lasne pieczęcie, kupowali niewolników. Sądząc z dokumentów, ci ostatni