lemat opinii uczniów o efektywności nauczania i uczenia się. Świadczą o tym, m.in. następujące wypowiedzi uczniów klasy VII:
— Jak pani tłumaczy komuś, to ja szybciej to zrozumiem, niż gdyby pani rrniie tylko tłumaczyła (dziewczynka).
— Czasami dzieci lepiej uczą niż nauczyciele (chłopiec).
— Lubię, gdy dziewczynka lub chłopiec z naszej klasy tłumaczy mi, jak rozwiązać zadanie. Wtedy mogę o wszystko zapytać (dziewczynka).
Osoba kierująca zespołem zajmuje się nie tylko sondowaniem opinii uczniów w sprawie technologii pracy umysłowej, lecz tak-, że przekazuje informacje o zasadach skutecznego uczenia się. Ponadto może także stwarzać specjalne sytuacje podczas spotkań, ukazujące przydatność lub małą skuteczność pewnych technik pracy umysłowej.
Ważnym zadaniem, realizowanym przez zespoły wyrównawcze, jest także ustalanie braków w zakresie wiadomości i umiejętności szkolnych. Wymaga ono znajomości przerabianego w klasie materiału nauczania, nawiązania kontaktu z nauczycielem danego przedmiotu, zapoznania się z zeszytami i przyborami szkolnymi ucznia, a także rozmów na temat odczuwanych przez uczniów braków w zakresie wiadomości i umiejętności szkolnydi. Jeśli zespołem wyrównawczym ikieru je nauczyciel, wie na ogół dobrze* jakie braki mają uczniowie w zakresie nauczanego przedmiotu. Mniej korzystną sytuację pod tym względem mają instruktorzy, pedagodzy szkolni lub rodzice. Na nich właśnie spoczywa dodatkowy obowiązek zapoznania się z programem nauczania i kontaktowania się z nauczycielem danego przedmiotu. Kontakt z nauczycielem pozwala zorientować się, jakie zaniedbania w nauce szkolnej wykazują uczniowie. Wskazane jest także, aby nauczyciel informował osobę prowadzącą zespół nie tylko o brakach, ale i postępach uczniów uczestniczących w pracy zespołów wyrównawczych .
Zainteresowanie nauczyciela pracą zespołu wyrównawczego może wydatnie pomóc w większym usprawnianiu i podnoszeniu poziomu osiągnięć szkolnych uczniów trudnych. Przy dobrej współpracy nauczyciela i osoby kierującej zespołem wyrównawczym nie miałyby chyba miejsca takie wypowiedzi chłopców klasy VII, jak: : . ' ^3353
_Nawet gdyby przeczytało się całą książkę, to i tak nie
Wiadomo, z czego pand zapyta. Przecież miie będę się uczył książki na pamięć.
— U nas jest tak, że gdy przerabiamy nowy materiał i dobrzy uczniowie go rozumieją, to przechodzi się już do następnego tematu. Nie zwraoa się uwagi, że są tacy, którzy nic nie rozumieją. i
— Nam w szkole nie ma kto pomóc. Ohodzi tylko o to, aby zdążyć przerobić materiał.
— Pani nasjw ogóle nie pyta. Tak się nam tylko przygląda. A jak ktoś o coś zapyta, to się złości, że to jest materiał z szóstej klasy.
Ważną rzeczą jest także zapoznanie się z zeszytami i przybo-rami szkolnymi uczniów. Są one zazwyczaj miarodajnym dokumentem nie tylko braków w zakresie wiadomości szkolnych uczniów, lecz także wyrazem ich stosunku do nauki szkolnej, systematyczności i rzetelności w pracy szkolnej w ogóle. Dobrze jest również „wyłapywać” popełniane przez uczniów błędy i ustalić — podczas swobodnej z nimi rozmowy — ich niedomagania w nauce szkolnej. Można też sporządzić wspólnie z uczniami rejestr braków, wymagających niezwłocznego wyrównania, i błędów popełnianych przez nich doraźnie.
Ostatnie podstawowe zadanie, jakie wiąże się z prawidłowym funkcjonowaniem zespołów, stanowi wyrównywanie braków w zakresie wiadomości i umiejętności szkolnych uczniów. Pozostawia ono osobie prowadzącej dany zespół duży na ogół margines swobody. Nie wydaje się jednak słuszne stosowanie tych samych metod nauczania, z jakimi uczniowie spotykają się podczas lekcji w klasie. Przemawia za tym co najmniej kilka argumentów.
Po pierwsze — prawdopodobnie stosowane w klasie metody zawodzą, skoro do tej pory uczniowie nie byli w stanie wyrównać opóźnień w nauce szkolnej ® wykazują wobec niej nieprzychylny stosunek. Po drugie — zakładając ogólne zniechęcenie uczniów do nauki szkolnej i szkoły w ogóle, należy koniecznie odwołać się do takich metod nauczania, które pozytywnie motywowałyby do uczenia się. Po trzecie — stosowane w zespole wyrównawczym metody muszą być z natury rzeczy bardziej zindywidualizowane, niż ma to na ogół miejsce w klasie, a to