IMGA93 (2)

144 warzywa psiankowate

Ryt. 7.11. Przedłużona uprawa pomidora w workach polipropylenowych prowadzona pionowo

stopniowo dorasta. Ten sposób ukośnego prowadzenia roślin jest znacznie prostszy i mniej pracochłonny od poprzedniego.

Dwuletnie doświadczenia porównujące pionowe i ukośne prowadzenie roślin wykazały. że przy ukośnym sposobie znacznie wygodniej, a tym samym szybciej wykonuje się prace pielęgnacyjne. W prowadzeniu pionowym szczególnie uciążliwe są prace wykonywane w górnych partiach rośliny, tym bardziej że przypadają na najgorętsze miesiące lata. Rośliny prowadzone ukośnie wytwarzają w okresie uprawy od początku lutego do koóca listopada średnio 30—32 grona. tj. o 2—3 grona więcej niż rośliny prowadzone pionowo. Przyczyną mniejszej liczby gron u tych ostatnich jest zwisanie pędów w dół w ostatnich czterech miesiącach uprawy- Mimo to nie stwierdzono istotnych różnic w wielkości uzyskanych plonów między tymi dwoma sposobami prowadzenia roślin. Pionowe prowadzenie roślin ułatwia jednak przeprowadzanie opryskiwań i stwarza korzystniejsze warunki wilgotnościowe, a tym samym fitosanitarne. Rośliny są bowiem dość równomiernie rozmieszczone w prze. strzeni pomieszczenia i nie stykają się z sobą e Wysokie pionowe prowadzenie po. midora, także we wczesnych nasadzeniach, ale w uprawie do końca sierpnia lub wrzaśnie. stosuje się w nowoczesnych szkleniach, w których ściany boczne mają wysokość 3,2—3.5 m. Na tych wysokościach zakładane są druty. Prace pielęgnacyjna i zbiory z wyższych partii roślin wykonywana są z wózków poruszających się na rozłożonych na ścieżkach rurach ogrzewania wegetacyjnego. Jeśli rośliny zdołają przerosną drut, do którego przywiązany jest sznurek, to pędy przewodnie przewieszane są przez ten drut w dół.

Cięcie pomidora. Zabieg ten sprowadza się do uszczykiwania lub wyłamywania bocznych pędów tak wcześnie, jak jest to tylko możliwe. Liczne prace badawcze dowiodły, że pozostawianie pędów bocznych

0    długości ponad 10 cm ujemnie wpływa na wczesność i wysokość plonu. Rośliny bowiem zużywają znaczną ilość asymilatów na wzrost pędów bocznych. Ponadto we wczesnych uprawach pędy boczne cieniują liście, będące głównym organem asymilacyjnym,

1    konkurują zarówno z liśćmi, jak i z owocami

0    wodę i składniki mineralne.

Do zabiegów pielęgnacyjnych należy również systematyczne usuwanie starszych liści. Liście powinno się obcinać nożem tuż przy łodydze, gdyż wówczas rana jest gładka

1    szybko się zabliźnia. Buitelaar (1979) wykazał, że usuwając liście nożem, a nie w inny sposób, np. obłamując, liczba roślin, u których następuje porażenie łodygi przez szarą pleśń jest najniższa. Tuż po usunięciu liści zaleca się opryskiwać rośliny (szczególnie u części łodyg, z których usunięto liście) preparatami przeznaczonymi do zwalczania szarej pleśni. Należy przy tym przestrzegać obowiązującej karencji, jeśli opryskiwanie wykonuje się w czasie plonowania roślin. Jeszcze skuteczniejszym zabiegiem, nie wymagającym zachowania karencji i pozwalającym na bardzo oszczędne gospodarowanie środkami ochrony roślin, jest zamalowywanie ran po usuniętych liściach białą farbą emulsyjną rozcieńczoną wodą w stosunku 1:1 lub 1:2 z dodatkiem takiej ilości preparatu grzybobójczego, aby powstała 1 - procentowa za-

,• *'^B6 * ” ^f    60_|⁵⁰_i⁶⁰_|⁵0₎⁶0_| 50 55

J u u U U U u

640

***■ ⁷-^{lŁ Schemat} sadzenia i ukośnego prowadzenia pomidora w uprawie przedłużone) (wymiary w cm)

wiesina. Do pierwszego i drugiego grona usuwa się liście, kiedy najmniejsze owoce w danym gronie osiągną wielkość orzecha włoskiego. Później liście obcina się tak często. aby na roślinie pozostawało 11—13 zdrowych liści. Liście te znajdują się pomiędzy czterema-pięcioma górnymi kwiatostanami rośliny. Jednorazowo można usuwać t rośliny do 3 liści.

Libik i in. (1987) stwierdzili, że usuwanie co trzeciego liścia na roślinie, poczynając od pierwszego kwiatostanu (każdy liść przeznaczony do usunięcia obcina się. gdy jest on wyraźnie widoczny), prowadzi do przyspieszenia zbiorów o 18 dni i wzrostu plonu o 22.6%. Tak znaczny wzrost plonu nie wynika ze zwiększenia liczby owoców zebranych z rośliny o zredukowanym ulistnie-niu, ale ze zwiększenia masy pojedynczego owocu. Zabieg ten powoduje również wzrost suchej masy oraz zawartości cukrów i witaminy C w owocach. Autorzy tłumaczą to zjawisko zdolnością rekompensacyjną aparatu asymilacyjnego pozostałych na roślinie liści, jak również samych owoców, które przy zmniejszonej powierzchni całkowitej liści znajdują się w lepszych warunkach świetlnych i korzystniejszej wilgotności powietrza, co sprzyja m.in. intensywniejszej transpiracji owoców.

Dla przerwania wzrostu roślin na długość stosuje się tzw. ogławianie. W uprawach wczesnych termin ogławiania wyznacza przewidywany termin zakończenia uprawy. Wierzchołek ścina się za trzecim liściem nad ostatnim pozostawionym kwiatostanem na

10 - Uprawa warzyw pod osłonami