IMGB04 (4)

166 Winywi psiankowate

166 Winywi psiankowate

Opadanie zawiązków. Powodowa^, jest przede wszystkim zakłóceniami w utny maniu właściwych warunków środowie. Spadek temperatury poniżej 15°C lub wzrost ponad 35”C. a także niedobór woj? w podłożu czy niedostateczna wilgotny! powietrza mogą powodować opadanie u wiązków. Pozostawienie zbyt dużej lig^ owoców na początku owocowania w dg!; nych piętrach rośliny przyczynia się do rrj_u. cania wyżej położonych zawiązków.

Zaburzania spowodowana niedobo. ram lub nadmiarem składników poker, mowych. Szczegółowe opisy i ilustracje objawów niedoboru i nadmiaru poszczegój. nych składników pokarmowych zawiera pr₉. ca Windsor'a i Adams a (1987). w którą podane są również sposoby przeciwdziałano im. W odniesieniu wyłącznie do papryk zjawiska te opisuje Somos (1977).

7.3. Oberżyna — Solanum melongena L.

7.3.1. Znaczenie gospodarcze

Oberżyna, zwana również bakłażanem, jest rośliną pochodzącą z Azji Południowej i Wschodniej (Indie, Chiny). Jej uprawi znana była w Europie już w średniowieczu, lecz rozprzestrzeniła się dopiero w XVIII w.

W Polsce oberżyna należy do warzyw mało znanych. Małe zainteresowanie jej uprawą wynika u nas przede wszystkim z braku tradycji spożywania tego warzywa Ze względu na wysokie wymagania cieplne uprawa połowa skazana jest na niepowodzenie. Lokalnie może mieć znaczenie jedynie jej uprawa pod osłonami, głównie w inspektach. pod folią i ewentualnie w szklarni Wydaje się, że warzywo to nie ma większych szans przyjęcia się na szerszą skalę w produkcji pod osłonami w naszym kraju.

Oberżyna w wielu krajach jest rośliną o dużym znaczeniu gospodarczym. W Euro-

jest usunąć jeden lub dwa owoce opanowe-ne zgnilizną. Doraźnie można zastosować opryskiwanie roślin 0.5-procentowym roztworem saletry wapniowej.

Pękania owoców. Temu zaburzaniu fizjologicznemu ulegają najczęściej owoce osiągające palną dojrzałość. Powodem jest nagłe skraplanie pary wodnej na powierzchni owoców. Aby zapobiec pękaniu, należy unikać kondensacji pary wodnej, łagodnie podnosząc temperaturą rur grzewczych pod koniec nocy. a wieczorem stopniowo obniżając temperaturę przez ostrożne wietrzenie pomieszczać uprawowych.

Korkowaciejące spękania skórki Choroba pojawia się w końcowej fazie wzrostu i dojrzewania owoców w postacip podłużnych pęknięć skórki. Pęknięcia te z czasem korkowacieją. zwłaszcza na owocach zbieranych już po nabraniu czerwonego zabarwienia. Uważa się. że każde zahamowanie wzrostu owoców powoduje pęknięcie skórki, spowodowane obniżeniem jaj elastyczności, a następnie przyspieszaniem wzrostu komórek miękiszu, gdy warunki uprawy się poprawią.

Przyczyną zakłócać może być pochmurna i chłodna pogoda, osłabiająca wzrost roślin i przyrost masy owocu, po której następuje okres słonecznej pogody. Zbyt duża liczba owoców na roślinie również powoduje zahamowania wzrostu. Rezultatem tego jest dużo spękanych owoców pod koniec zbioru pierwszego „rzutu", gdyż zbiór pierwszych owoców odciąża roślinę i sprzyja wzrostowi następnych owoców. Zmiany w zasoleniu podłoża, a zwłaszcza w stężeniu pożywki, mogą być również powodem spękać.

Guzłkowatość. Owoce są spłaszczone, karbowane, prawie zupełnie lub zupełnie pozbawione nasion, znacznie mniejsze i krótsze od prawidłowo wykształconych, przybierają kształt guzika.

Jedną z przyczyn powstawania zniekształcać jest zawiązanie zbyt dużej liczby owoców. Rośliny zużywają wtedy więcej składników pokarmowych, co hamuje wzrost rośliny i utrudnia wykarmienie następnych owoców. Van Uffełen (1982) wykazał. że usunięcie części zawiązków znacznie obniża procent owoców guzikowa-tych. Ponadto przyczynami guzikowatości są obniżenia temperatury w ciągu dnia oraz niska wilgotność powietrza podczas zawiązywania owocu, zwłaszcza przy intensywnym nasłonecznieniu.

pi* warzywo to jest najbardziej popularne yi uprawie pod osłonami we Francji i Włosach. oraz Jugosławii i Bułgarii.

7.3.2.    Wartość biologiczna

Oberżyna jest ceniona w wielu krajach dzięki jwym walorom smakowym, jej wartość biologiczna bowiem nie jest zbyt wysoka.

W świeżych owocach oberżyny znajduje się 7—11 % suchej masy. Zawiera ona 3—4% cukrów (przede wszystkim glukozy) i znaczne ilości soli mineralnych, zwłaszcza fosforu, wapnia i żelaza. Nie zawiera znaczących ilości witamin, ale wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu.

7.3.3.    Czynniki wzrostu i ich regulacja w pomieszczeniach

Roślina ta pochodzi z klimatu tropikalnego lub subtropikalnego, a więc ma wysokie wymagania cieplne, nieco wyższe niż papryka. Optymalna dla jej wzrostu temperatura powietrza wynosi 22—30 C. przy czym w czasie słonecznej pogody powinno się utrzymywać 24—28°C, a przy pochmurnej nie niżej niż 22°C. W nocy temperatura powietrza powinna wynosić 16—20°C (Mur-tazow i Kartalow 1973). Spadek temperatury poniżej 15°C powoduje zahamowanie wzrostu oraz zrzucanie kwiatów i zawiązków. Równie ważna jest wysoka temperatura podłoża, którą uzyskuje się przez odpowiednie metody uprawy, podobnie jak u papryki. Wysokie wymagania termiczne oberżyny potwierdzają badania wykonane w Holandii przez Maaswinkel'a (1982).

Oberżyna wymaga w ciągu całego rozwoju intensywnego światła, a długość naświetlania w ciągu doby powinna wynosić co najmniej 12 godzin. Jeżeli czas produkcji rozsady wypadnie w miesiącach zimowych, kiedy światła jest mało, koniecznie trzeba doświetlać rośliny.

Oberżyna ma także duże zapotrzebowanie na wodę. zwłaszcza od początku wzrostu owoców. Reaguje dosyć silnie na nieregułar-ności zaopatrzenia w wodę. zarówno na jej niedobór, jak i nadmiar. Niedobór wody w glebie powoduje zahamowanie wzrostu roślin i może prowadzić do zrzucania zawiązków. Optymalna wilgotność gleby w fazie wegetatywnej roślin wynosi około 75% pełnego nasycenia, natomiast w czasie owocowania 80—85%. Oberżyna jest bardzo wrażliwa na wysoką wilgotność powietrza, która utrudnia zapylenia i sprzyja rozwojowi chorób. Ze względu na silny system korzeniowy oberżynę można podlewać obficie, lecz niezbyt często, co ułatwia utrzymanie niskiej wilgotności powietrza. Z tego tez względu nie zaleca się zraszania roślin.

7.3.4. Terminy uprawy i stanowisko w planie zagospodar o w ania pomieszczenia

W ogrzewanych pomieszczeniach oberżynę sadzi się w naszych warunkach zwykle w pierwszej połowie marca. Zajmuje ona wówczas miejsce po przedplonach. takich jak sałata, rzodkiewka czy kalarepa. Uprawa może być prowadzona od połowy lipca. po czym w cyklu jesiennym sadzi się warzywa lub kwiaty albo uprawę oberżyny przedłuża się aż do listopada. Bardziej uzasadniona ekonomicznie wydaje się uprawa oberżyny w pomieszczeniach nie ogrzewanych, zwłaszcza pod folią i w inspektach, jako plonu głównego (tab. 7.13).

7.3.5. Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe

Wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe tej rośliny są bardzo podobne do wymagań papryki i pomidora. Potwierdzają to badania, w których porównując przyswajal-ność składników pokarmowych przez pap-