Teoria wielostronnego kształcenia a modele lekcji 45
Prawidłowo zorganizowany proces kształcenia nabiera postaci dynamicznego układu strategii, w których uobecniają się wysiłki uczących się ukierunkowane na przyswajanie gotowej wiedzy, odkrywanie wiedzy nowej i działania na niej oparte, oraz na przeżywanie wartości. Strategie te zależą od relacji występujących między nauczycielem a uczniem ze względu na rodzaj treści kształcenia; nie zawsze muszą występować w czystej, klasycznej postaci. Są zależne od siebie, wzajemnie się przenikają, ale w określonych sytuacjach są dominujące i można je jednoznacznie określić jako strategię:
— informacyjną,
—- problemową,
— emoq'onalną,
— operacyjną.
Strategia informacyjna — u jej podstaw leży uczenie się przez przyswajanie; nośnikiem informacji może być obraz, model (środek o różnym stopniu abstrakcji) itp. oraz słowo. Informacje te nie mogą być zdobyte na drodze samodzielnego myślenia z różnych powodów:
— są one tylko odtworzeniem faktów, zdarzeń, procesów zbyt odległych w czasie i w przestrzeni,
— są niedostępne bezpośredniemu poznaniu,
— poziom rozwoju ucznia uniemożliwia samodzielne zdobycie wiedzy, albo wymagałoby to czasu nie równoważącego uzyskiwane efekty.
Dwa pojęcia związane z tą strategią to: komunikat i kod. Wiadomości przekazywane są w formie komunikatów, do ich przekazu służą kody: głównie werbalny i obrazowy, rzadziej symboliczny.
Strategia problemowa — u jej podstaw leży uczenie się przez rozwiązywanie problemów, lub jej szczególna odmiana, jaką jest uczenie się przez badanie; inaczej mówiąc dziecko uczy się