28
Rozpatrując funkcje samopoznania z pragmatycznego punktu widzenia, nie da się zaprzeczyć, że integruje ono jednostkę, zapewnia jej wewnętrzne zrównoważenie i uspójnienie ze światem zewnętrznym. Idzie ono bardzo daleko. Pozwala skoncentrować się na istocie i całej strukturze życia. Ujmowanie życia jako całości powoduje, że każde działanie nabiera innego wymiaru, jest jednocześnie zewnętrznym i wewnętrznym oraz utrzymuje więź z całą rzeczywistością. W szczególności zmienia się więź najważniejsza - z innym człowiekiem. Zrozumienie tej więzi pozwala usunąć wszelkie konflikty. Zaczynamy żyć w prawdziwym - a nie deklarowanym - pokoju, wewnętrznej ciszy i ładzie. Ulegamy przemianie, która jest jedyną sensowną rewolucją. Jest to zmiana we mnie i w tobie, ale równocześnie w całym świecie. Zmiana, która zachodzi w codziennym życiu, bez jakiegoś wielkiego wysiłku, dzięki zrozumieniu, bez osądu i walki.
I to jest prawdziwe wychowanie, także uniwersyteckie. Może ktoś powiedzieć, że nie tak łatwo nawiązać z kimś kontakt, komunikację. Oczywiście. Ale kiedy jest to możliwe? Mędrzec pisze:
Nie tak łatwo nawiązać z kimś kontakt, ale o wiele ważniejsza jest łączność duchowa, wspólne obcowanie z problemem. Jest to możliwe, gdy w danej chwili wszyscy tak samo chętnie angażujemy się w obserwację, poznawanie, odkrywanie. Tylko wtedy między dwiema osobami może powstać więź, która wykracza poza zwykłą komunikację".
Ta inna komunikacja, to także komunikacja pozawerbalna, w której uczestniczy inteligencja duchowa.
Wspominane tutaj bezpośrednie, całościowe widzenie świata, będące podstawą wszelkiej edukacji wypływającej z samopoznania możliwe jest w stanie medytacji. Nie ma ona — w naszym rozumieniu - nic wspólnego z mechanicznym stosowaniem jakiejś metody, z
24 J. Krishnamurti, Ty jesteś światem, Poznań 1997, s. 82. Jeśli wolno zauważyć, tego rodzaju komunikacji na ogół nie bierze się pod uwagę w praktyce i teorii różnych przedmiotów nauczania. Przykładem negatywnym niech będzie koncepcja dydaktyki literatury Z. Urygi i jego niektórych współpracowników, zajmujących się swego czasu tzw. teorią komunikacji literackiej.